نام پژوهشگر: علیرضا بابایی
سعید حضرتی یادکوری زین العابدین طهماسبی سروستانی
صبر زرد (.aloe barbadensis miller) یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا می-باشد که به دلیل ارزش اقتصادی و دارویی بالای آن کشت می شود. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کود نیتروژن و هورمون بنزیل آدنین (ba) بر رشد، عملکرد، تولید پاجوش و غلظت آلوئین گیاه صبر زرد، تحقیقی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 89 - 1388 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن (از منبع اوره) (0، 500،1000، 1500 میلی گرم در هر گلدان) و چهار سطح هورمون بنزیل آدنین (ba) (0، 500، 1000، 1500 میلی گرم در لیتر( بود. نتایج نشان داد تیمارهای نیتروژن بر ارتفاع گیاه، طول برگ، تعداد برگ، قطر برگ و ساقه، وزن تر برگ، وزن تر ژل، حجم برگ، غلظت آلوئین، مقدار کلروفیل تاثیر معنی دار داشته و در اغلب موارد باعث افزایش کمی مقدار صفات فوق نسبت به تیمار شاهد گردید. بیشترین میزان رشد و عملکرد در تیمار 1000میلی گرم نیتروژن در هر گلدان بدست آمد. هم-چنین هورمون بنزیل آدنین تاثیر معنی داری بر خصوصیات پاجوش، رشد، عملکرد و غلظت آلوئین داشت به نحوی که با افزایش غلظت بنزیل آدنین بر تعداد پاجوش افزوده شد. بیشترین تعداد پاجوش در محلول پاشی 1500 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین بدست آمد و بیشترین میزان رشد و عملکرد در محلول پاشی 1000 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین مشاهده گردید. هم چنین کاربرد همزمان نیتروژن با بنزیل آدنین بر صفات تعداد برگ، طول و قطر برگ، وزن برگ، وزن ژل، حجم برگ، غلظت آلوئین و محتوی کلروفیل نسبت به تیمار شاهد تفاوت معنی داری از خود نشان داد. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که کاربرد همزمان نیتروژن با بنزیل آدنین به طور موثری رشد، عملکرد و غلظت آلوئین را افزایش داد. به طوری که بیشترین مقدار غلظت آلوئین در کاربرد همزمان سطح 1500میلی گرم نیتروژن با 1000 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین مشاهده گردید. هم چنین بیشترین میزان کلروفیل در تیمار 1500میلی گرم نیتروژن در هر گلدان بدون بنزیل آدنین بدست آمد. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد نیتروژن می تواند به عنوان یک عامل در افزایش عملکرد، رشد و غلظت آلوئین و همچنین محلول پاشی هورمون بنزیل آدنین به عنوان یک تنظیم کننده رشد می تواند جهت افزایش عملکرد و تعداد پاجوش در گیاه دارویی صبر زرد مورد استفاده قرار بگیرد.
رضا شاه حسینی علیرضا بابایی
عنّاب (ziziphus jujuba mill.)یکی از گیاهان ارزشمند دارویی و متعلق به خانواده rhamnaceae می باشد که به دلیل برخورداری از موسیلاژ، انواع ویتامین، پکتین، آلکالوئید، ترکیبات فنلی و اسیدهای چرب اهمیّت زیادی در صنایع دارویی دارد. این گیاه به دلیل داشتن شاخصهای ویژه مانند دامنه سازگاری وسیع، توقّع کم، مقاومت به تنشهای محیطی خصوصاً خشکی و سرما، در اکثر نواحی ایران دارای پراکنش می باشد. با وجود قدمت طولانی و تنوع گسترده این گیاه، متأسفانه تاکنون هیچ گونه اقدام جدّی جهت شناسایی و اصلاح اکوتیپ های آن صورت نگرفته است. این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های عنّاب با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی، فیتوشیمیایی و مولکولی (aflp) انجام شده است. جمعیّتی شامل 29 اکوتیپ عنّاب از نقاط مختلف کشور انتخاب گردید و پارامترهای فیتوشیمیایی، مورفولوژیکی و ملکولی آن توسط صفات کمّی، کیفی و 15 جفت آغازگر aflp مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده های فیتوشیمیایی از نرم افزارهای spss و excelو برای ارزیابی توأم پارامترهای مورفولوژیکی- فیتوشیمیایی، از نرم افزارهای sas و spss استفاده شد. تجزیه به عاملها با استفاده از تکنیک چرخش عاملها و روش وریماکس و تجزیه خوشه ای به روش وارد و بر اساس ماتریس فاصله انجام شد. در بخش ملکولی از نرم افزارهای excel و ntsys استفاده شد. ماتریس تشابه با استفاده از ضریب جاکارد، تجزیه خوشه ای با الگوریتم upgma و تجزیه به مختصات اصلی انجام شد. تجزیه فیتوشیمیایی روش بهینه استخراج (روش گرم) ماده موثره موسیلاژ، تفاوت بین اکوتیپ ها و اکوتیپ های برتر از نظر حداکثر میزان موسیلاژ را تبیین نمود. درتجزیه فیتوشیمیایی- مورفولوژیکی، همبستگی ساده صفتها نشان داد که همبستگی مثبت بین مقدار موسیلاژ با نسبت گوشت به هسته و شکل هسته و همبستگی منفی بین مقدار موسیلاژ با وزن و قطر هسته و شکل میوه وجود دارد. تجزیه به عامل ها 4 عامل حجم میوه، هسته، گوشت میوه و موسیلاژ را تعریف نمود. تجزیه خوشه ای اکوتیپ ها را در 4 گروه قرار داد و 3 گروه با خاستگاه اصفهانی، قمی و مازندرانی را تفکیک نمود. در بخش ملکولی، 12 جفت از 15 جفت آغازگر aflp، دارای چندشکلی بودند. این آغازگرها در مجموع 689 باند تولید کردند که 44 عدد از آنها چندشکلی نشان دادند. باندها به کمک ژل اکریلامید و رنگ آمیزی نیترات نقره شناسایی شدند. بر اساس نتایج حاصل از دندروگرام، اکوتیپهای مورد مطالعه به 8 گروه مجزا در سطح تشابه 75/. تقسیم شدند. نشانگر aflp به طور مشخص توانست سه گروه قم، اصفهان و خراسان را تفکیک نماید. دقّت این تفکیک در حدی بود که گروه خراسانی به صورت کاملاً خالص و مجزا از سایر گروه ها قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای در تجزیه به مولفه های اصلی نیز تأئید شد. در هر دو نوع آنالیز مورفولوژیکی- فیتوشیمیایی و ملکولی دو گروه قم و اصفهان به صورت مجزا تفکیک شدند. لذا این مناطق (نواحی مرکزی) را می توان با اطمینان بالایی به عنوان یکی از خاستگاه های عنّاب معرّفی نمود. همچنین در هر دو نوع آنالیز، اکوتیپ های فارس دارای خاستگاه اصفهانی بودند. به طور کلی کارایی بالای همه نشانگرها در تفکیک و جداسازی اکوتیپ ها قابل ملاحظه است.
فرزانه قاسملو زین العابدین طهماسبی سروستانی
صبر زرد (aloe barbadensis miller.) یکی از مهمترین گیاهان دارویی در دنیا می باشد که به دلیل ارزش اقتصادی و دارویی بالای آن کشت می شود. به منظور بررسی تأثیر بسترهای مختلف کشت روی برخی خصوصیات مورفولوژیک و غلظت آلوئین گیاه صبر زرد تحقیقی با طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1390-1389 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این تحقیق از چهار بستر ماسه بادی، خاک زراعی و پیت ماس در سطوح 25، 50، 75 و 100 درصد و ورمی کمپوست در سطح 25 درصد استفاده شد. نتایج نشان داد که بسترها روی صفات کمی و کیفی این گیاه تاثیر معنی داری داشت و استفاده از پیت ماس در بسترها باعث افزایش صفات مورفولوژیک و برخی از صفات عملکردی شد. به طوری که بیشترین صفات مانند ارتفاع بوته، قطر برگ، تعداد برگ، عرض برگ، طول برگ، وزن تر ژل و برگ در تیمار 25% پیت + 75% خاک زراعی بدست آمد. همچنین استفاده از ورمی کمپوست باعث افزایش میزان شیرابه، غلظت آلوئین، افزایش کلروفیل a و کلروفیل کل شد. کمترین میزان کلروفیل کل در تیمار 100% پیت ماس بدست آمد و استفاده از تیمار 100% پیت ماس تنها در مرحله استقرار پاجوش مناسب می باشد. به طور کلی نتایج نشان داد که پیت ماس باعث افزایش رشد و عملکرد گیاه و همچنین استفاده از ورمی کمپوست باعث افزایش میزان شیرابه و غلظت آلوئین می شود.
معصومه حسنی علیرضا بابایی
گیاه مامیران (chelidonium majus. l) یکی از ذخایر مهم دارویی در دنیا محسوب می شود. از آنجایی که تنوع ژنتیکی این گیاه در مطالعات جهانی بررسی نشده، لذا در تحقیق حاضر تنوع ژنتیکی 14 اکوتیپ مامیران کبیر با استفاده از نشانگرهای مولکولی issr مورد بررسی قرار گرفت. آغازگر (ct)8rg بیشترین میزان باند (20) و آغازگر ca)8g) بیشترین چندشکلی (8/92) را در بین آغازگرها تولید کرد و آغازگرهای (ac)8yt و (ga)8c کمترین میزان چند شکلی (5/54 درصد) را داشتند. در نهایت 158 مکان باندی توسط آغازگرهای issr تکثیر شدند که 130 مکان از آن ها چند شکلی نشان دادند. برای ارزیابی شباهت ژنتیکی میان نمونه ها از تجزیه خوشه ای با استفاده از ماتریس تشابه جاکارد با روش upgma استفاده گردید. تجزیه خوشه ای داده های مولکولی، نمونه ها را در 7 شاخه، دسته بندی کرد. نتایج گروه بندی تجزیه کلاستر تا حد زیادی عدم ارتباط بین تنوع مولکولی و تنوع جغرافیایی را نشان می دهد و به نظر می رسد این امکان وجود دارد که یک نمونه از یک منطقه جغرافیایی به منطقه دیگر مهاجرت کرده باشد و از منشاء اولیه خود فاصله گرفته باشد. کمترین شباهت ژنتیکی 16/0 بین دو نمونه مامیران شیرگاه (c16) و سیاه کلاه (c30) و بیشترین شباهت ژنتیکی 85/0 بین نمونه های جهانزار (c1) و (c2) دیده شد. نتایج حاصل از جدول واریانس مولکولی، میزان تنوع بین جمعیت و درون جمعیت را برای نشانگر issr، به ترتیب 9% و 91% نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد که نشانگرهای issr به طور موثری می توانند برای مطالعه تنوع ژنتیکی توده های مامیران کبیر استفاده شوند.
کرامت الله سعیدی علیرضا بابایی
نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمند متعلق به تیره رُزاسه است. میوه نسترن کوهی بدن را در برابر عفونت ها مقاوم می کند و برای دستگاه گوارش مفید است. این آزمایش به منظور بررسی صفات فیتوشیمایی، مورفولوژیکی و ژنتیکی نسترن کوهی در 60 منطقه از 16 استان کشور طی سالهای 1389-1392 انجام شد. در این مطالعه از 11 صفت مورفولوژیکی میوه و گل برای ارزیابی روابط بین توده های نسترن کوهی در ایران استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان دادند که تفاوت در فاکتورهای مورفولوژیکی میوه در سطح احتمال 1% معنی داری بود. تجزیه gge biplot نشان داد بهترین مناطق به لحاظ حداکثر وزن میوه مناطق ir36، ir13 و ir3 بودند. بر اساس تجزیه خوشه ای نمونه ها به 4 دسته تقسیم شدند. بر اساس دندوگرام حاصله کلیه توده های جمع آوری شده در جنوب غرب ایران در یک دسته قرار گرفتند. عدم وجود تطابق در تجزیه خوشه ای و قرار نگرفتن توده های که از مناطق مشابه جمع آوری شدند در کنار هم می تواند ناشی از تفاوت در فاکتورهای محیطی و ژنتیکی باشد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد میزان آسکوربیک اسید با طول و درصد گوشت میوه همبستگی مثبت معنی داری نشان داد. سایر صفات فیتوشیمیایی با ویژگی های مورفولوژیکی میوه همبستگی نشان ندادند. برای اندازه گیری میزان اسید آسکوربیک، اسید سیتریک و بتا-کاروتن میوه از دستگاه hplc و برای اندازه گیری فنول کل، کربوهیدرات های محلول کل، کاروتنوئیدها، لیکوپن و آنتوسیانین کل از دستگاه اسپکتروفوتومتر استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس برای کلیه صفات مورد مورد بررسی تفاوت معنی داری را نشان دادند. میزان آسکوربیک میوه از57/73 تا 7/2959 (میلی گرم در 100 گرم وزن تر) اندازه گیری شد. میزان اسید سیتریک از 4/852 تا 52/6586 (میلی گرم در 100 گرم وزن تر) متغییر بود. میزان فنول کل و آنتوسیانین نمونه ها به ترتیب از 39/52-8/190 (میلی گرم گالیک اسید اکی والان در گرم وزن خشک) و 59/7-8/28 (میلی گرم در لیتر سیانیدین -3- گلیکوزید) متفاوت بود. میزان کربوهیدرات کل و tss میوه به ترتیب از 92/5-8/32 و 72/11-18/40 درصد متغییر بود. بیشترین میزان بتا-کاروتن، لیکوپن و کاروتنوئید کل میوه به ترتیب 665/0، 32/0 و 097/1 (میلی گرم در گرم وزن تازه) و کمترین میزان آنها به ترتیب 049/0، 029/0 و 195/0 (میلی گرم در گرم وزن تازه) اندازه گیری شد. بر اساس نمودار چند ضلعی gge biplot، مناطق ir60 (گلستان-چهارطاغ)، ir42 (آذربایجان شرقی-بستان آباد) و ir38 (آذربایجان غربی-برهان) به ترتیب بیشترین میزان آسکوربیک اسید، سیتریک اسید و بتا-کاروتن را داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد ارتباط بین اسید سیتریک و اسید آسکوربیک معنی دار مثبت بود. میزان لیکوپن، بتا-کاروتن و کاروتنوئید میوه ارتباط مثبت معنی داری با هم داشتند. کربوهیدرات محلول با آنتوسیانین کل، فنول کل و tss همبستگی مثبت معنی داری داشت. هم چنین همبستگی بین میزان فنول کل و آنتوسیانین کل معنی دار بود. برای تجزیه اسیدهای چرب بذر، از دستگاه کروماتوگرافی گازی (gc) استفاده شد. نتایج این پژوهش وجود 5 اسید چرب عمده به ترتیب شامل لینولئیک، اولئیک، لینولنیک، پالمیتیک و استئاریک اسید را تأیید کردند. میزان لینولئیک اسید از 79/40 تا 14/61 درصد متغییر بود. در این مطالعه تعداد نه نشانگر ریزماهوراه برای بررسی تنوع ژنتیکی توده های نسترن کوهی مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه خوشه ای به روش upgma و بر اساس ضریب تشابه دایس ژنوتیپ ها را به هفت گروه اصلی تقسیم کرد. بیشتر توده های استان های غرب کشور در یک دسته قرار گرفتند و روابط ژنتیکی نزدیکتری داشتند. برای نمایش الگوی تنوع در بین جمعیت های مورد مطالعه، بای پلات مربوطه بر مبنای دو مختصه اصلی رسم گردید. به طور کلی نتایج تجزیه به مختصات اصلی با نتایج تجزیه خوشه ای به میزان زیادی سازگاری نشان داد. این پژوهش گسترده ترین تحقیق در زمینه تنوع ژنتیکی نسترن کوهی در ایران است. ژنوتیپ های شناسایی شده در این تحقیق می تواند در آینده در اصلاح و بهنژادی نسترن کوهی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که میوه نسترن کوهی یک منبع غنی از آسکوربیک اسید و سایر مواد موثره است.
مرضیه احمدی روشن قاسم کریم زاده
تعداد 5 گونه (13 اکوتیپ) گل لاله واژگون (5 گونه مختلف از جنس fritillaria) با روش اسکواش و استواورسئین 1% (w/v) مورد ارزیابی کاریوتیپی قرار گرفتند. پارامترهای کروموزومی و کاریوتیپی شامل طول بازوی کوتاه و بلند، طول و حجم کروموزوم، نسبت بازوها، r-value، طول نسبی کروموزوم (rl)، درصد شکل کروموزوم، اختلاف دامنه طول نسبی، درصد شکل کلی کاریوتیپ، شاخص های تقارن، سانترومری و پراکندگی، طول کل کروماتین و ضریب تغییرات محاسبه شد. تجزیه واریانس داده ها تفاوت بسیار معنی داری بین اکوتیپ (گونه) از نظر پارامتر حجم کل کروموزوم (tcv) نشان داد. تمام گونه-ها دیپلوئید (24 = x2 =n 2) بودند و ماهواره ها از لحاظ تعداد (3-1 جفت) و اندازه µm) 6/2-2/1) متفاوت بودند که غالبا روی بازوهای بلند قرار داشتند. میانگین طول کروموزوم ها در گونه ها µm 6/15 (mµ 7/17-4/14) تعیین گردید. چهار نوع کروموزوم "m"، "sm" ، "st" و "t" 10 فرمول کاریوتیپی مختلفی را تشکیل دادند: وجود کروموزوم اخیر برای اولین بار گزارش می شود. کاریوتیپ ها در گروه b3 طبقه بندی استبینز و در 4 دسته متفاوت بر اساس دو شاخص a1 و a2 رومرو زارکو قرار گرفتند. با استفاده از شاخص های s%، cv% وdi ، گونه ها از نظر تقارن کاریوتیپی متفاوت بودند:s1 نامتقارن-ترین و s5 متقارن ترین کاریوتیپ، شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه خوشه ای و دیاگرام بین میانگین s و ci، گونه ها در سه گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل s1، گروه دوم s4 وs5 و بقیه در گروه سوم قرار گرفتند. این مطالعه تنوع درون و بین گونه ای را در گل لاله واژگون مورد مطالعه را نشان می دهد.
مرضیه احمدیان علیرضا بابایی
ریزازدیادی به عنوان روشی پیشرفته در تولید تعداد زیاد از گیاهان عاری از بیمارگر و شبیه به اصل شناخته می شود. در شرایطی که روش های قدیمی ریزازدیادی روی محیط کشت جامد، به واسطه هزینه های بالای نیروی انسانی و گران بودن بعضی از مواد شیمیایی با محدودیت تولید در مقیاس تجاری روبه روست، تولید گیاهان در بیوراکتور های مبتنی بر سامانه غوطه وری موقت که در سال های اخیر گسترش فزاینده ای داشته است می تواند به عنوان روش منحصر به فردی در تولید گیاهان در مقیاس انبوه (تجاری) مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش یک نوع بیوراکتور مبتنی بر سامانه غوطه وری موقت (tis) به صورت کار مشترک بین گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و موسسه کشت بافت حسامی، طراحی و مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این بررسی، ارزیابی امکان استفاده از این دستگاه برای ریزازدیادی یکی از مهم ترین گیاهان زینتی در دنیا، میخک، با نام علمی (cv. cherry- tessino dianthus caryophyllus) می باشد. در فاز نخست یا همان ضدعفونی کردن ریز نمونه ها (تک گره) مشاهده گردید که کاربرد نانو نقره در غلظت 200 پی پی ام به مدت زمان 10 دقیقه به صورت غوطه وری بعد از ضدعفونی سطحی با قرار دادن در اتانول 70% برای 30 ثانیه و سپس فروبردن در محلول هیپوکلریت سدیم 2.5 درصدبه مدت 2 دقیقه، به طور معنی داری باعث کاهش آلودگی های باکتریایی (12.5 درصد) گردید و بالاترین درصد زنده مانی ریزنمونه ها (81.25 درصد) مربوط به این تیمار بود. نتایج حاصل از کاربرد این بیوراکتور ساده، حاکی از افزایش 45.46 برابری زیست توده در مدت زمان پانزده روز می باشد. آنالیزهای ما اختلاف معنی داری بین وزن تر گیاهان رشد یافته در tis با گیاهان رشد یافته در محیط جامد را نشان می داد. همچنین tis تعداد شاخه های بیش تر را در مقایسه با محیط کشت جامد سبب گردید، که سازگاری بهتری را با شرایط طبیعی داشتند. نرخ تکثیر در tis بسیار بالاتر از محیط کشت جامد می باشد. بهترین ترکیب محیط کشت برای کسب بالاترین نرخ تکثیر درtis و محیط کشت جامد، بر اساس پروتکل آزمایشگاهhighmedia برای تکثیر گیاه میخک، همراه با تغییرات هورمونی 3 میلی گرم بر لیتر bap و 0.3 میلی گرم بر لیتر iba در فاز تکثیرگزارش گردید. بالاترین میزان ریشه زایی، با کاربرد 1 میلی گرم بر لیتر iba به منظور ریشه دهی و طویل شدگی در tis، و سپس انتقال گیاهان برداشت شده از tis به محیط کشت جامد دارای 1 میلی گرم بر لیتر iba، اتفاق افتاد. بیش از نود درصد گیاهان ریشه دار شده، به واسطه طویل بودن ریشه ها و بالا بودن تعداد ریشه های سالم، در گلخانه سازگار شدند. تعداد 4 بار غوطه وری در روز با فاصله زمانی 6 ساعت، مناسب ترین نرخ تولید نوشاخه (14.33عدد) و میزان شیشه ای شدن (20 درصد) را نشان داد. به طور کلی با بررسی های انجام شده، می توان این طور استنباط کرد که، بیوراکتور مبتنی بر سامانه غوطه وری موقت می تواند روش قابل اعتمادی در ریزازدیادی میخک در تولید انبوه این گیاه با کیفیت به مراتب بهتر از محیط کشت جامد، محسوب شود.
هادی جعفری علیرضا بابایی
تعداد 5 گونه (14 اکوتیپ) گل لاله واژگون (5 گونه مختلف از جنس fritillaria) با روش اسکواش و استواورسئین 1% (w/v) مورد ارزیابی کاریوتیپی قرار گرفتند. پارامترهای کروموزومی و کاریوتیپی شامل طول بازوی کوتاه و بلند، طول و حجم کروموزوم، نسبت بازوها، r-value، طول نسبی کروموزوم (rl)، درصد شکل کروموزوم، اختلاف دامنه طول نسبی، درصد شکل کلی کاریوتیپ، شاخص های تقارن، سانترومری و پراکندگی، طول کل کروماتین و ضریب تغییرات محاسبه شد. تجزیه واریانس داده ها تفاوت معنی داری بین گونه ها از نظر پارامترهای طول بازوی کوتاه (s)، طول بازوی بلند (l) و تقارن سانترومری (ci%) و اکوتیپ (گونه) از نظر پارامترهای طول بازوی بلند (l) و حجم کل کروموزوم (tcv) نشان داد. تمام گونه ها دیپلوئید (24 = x2 =n 2) بودند و ماهواره ها از لحاظ تعداد (4-1 جفت) و اندازه µm) 01/3-27/1) متفاوت بودند که غالبا روی بازوهای بلند قرار داشتند. میانگین طول کروموزوم ها در گونه ها µm 85/16 (mµ 63/18-20/14) تعیین گردید. چهار نوع کروموزوم "m"، "sm" ، "st" و "t" فرمول های کاریوتیپی مختلفی را تشکیل دادند: وجود کروموزوم اخیر برای اولین بار گزارش می شود. کاریوتیپ ها در گروه b3، b4 و a3 طبقه بندی استبینز و در 4 دسته متفاوت بر اساس دو شاخص a1 و a2 رومرو زارکو قرار گرفتند. با استفاده از شاخص های s%، cv% وdi ، گونه ها از نظر تقارن کاریوتیپی متفاوت بودند:s1 نامتقارن ترین و s3 متقارن ترین کاریوتیپ، شناخته شدند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای ،گونه ها در 3 گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل s1،s5، گروه دوم s4 وs2 ، گروه سوم s3 بود. این مطالعه تنوع درون و بین گونه ای در گل لاله واژگون مورد مطالعه را نشان می دهد.
علیرضا بابایی امیر حسین شامخی
در این پروژه، به تحلیل جریان سیال در درون کمپرسور توربوشارژر با استفاده از روش دینامیک سیالات محاسباتی(cfd) می پردازیم. کمپرسور دارای 6 پره اصلی و 6 پره جدا کننده است. پروانه و دیفیوزر کمپرسور گریز از مرکز به صورت سه بعدی شبیه سازی و در نرم افزار انسیس سی اف ایکس در حالت پایا مورد تحلیل سیالاتی قرار گرفته است. کمپرسور را در نرخ های جرمی متفاوت و پنج سرعت دورانی مختلف تحلیل سیالاتی و نقشه کمپرسور بدست آمده است. نرخ محدوده عملکرد کمپرسور در سرعت های مختلف به نسبت فشار نسبی مناسب است، که نشان دهنده محدوده کاری بیشتر کمپرسور گریز از مرکز بررسی شده است. در این پروژه، زاویه عقب رفتگی پروانه کمپرسور را با پنج زاویه مختلف تحلیل کرده ایم. با توجه به نتایج بدست آمده، با افزایش زاویه، نسبت فشار خروجی کاهش می یابد و جریان در خروجی پروانه یکنواخت تر می شود. زاویه انحنای پره در ابتدای پره در اسپن یک نیز با چهار زاویه مختلف تحلیل شده است. با کاهش بیش از حد این زاویه محدوده کاری کمپرسور کاهش می یابد و خط سرج به سمت راست متمایل می شود. در این پروژه، طول دیفیوزر با سه اندازه متفاوت مورد تحلیل قرار گرفته است. با افزایش طول دیفیوزر فشار خروجی بیشتر می شود. البته باید محدودیت فضای اندازه طولی دیفیوزر را نیز در نظر گرفت. همچنین، ارتفاع دیفیوزر در ابتدا باریک شده است که در سه حالت مختلف، طراحی و با هم مقایسه شده است.
حمیدرضا حیدری علیرضا بابایی
آنتوریوم anthurium andreanum l. نهمین گل شاخه بریده ازنظر تولید و اهمیت در دنیا است و در سال های اخیر به دلیل دوام گل و قیمت مناسب، با استقبال بیشتری روبرو شده است. به دلیل پایین بودن قوه نامیه، سرعت جوانه زنی و تفرق صفات در تکثیر بذری و زمان بر بودن تکثیر از طریق تقسیم پاجوش، کشت بافت مهم ترین روش تکثیر این گیاه است. اکتشافات جدید در نانوتکنولوژی زمینه های علمی و فنی برای کاربرد گسترده آن در علوم پزشکی، الکترونیک، هوافضا و صنایع دفاعی را فراهم آورده است. موفقیت کاربرد نانوتکنولوژی در این زمینه ها این علاقه را برای معرفی روش هایی برای کاربرد نانوتکنولوژی در کشاورزی ایجاد کرده است، ولی تا به امروز مطالعات کمی در مورد تأثیر کاربرد نانو ذرات بر رشد گیاهان صورت پذیرفته است. بر این اساس هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر ریزلوله های کربنی چند جداره بر ریزازدیادی آنتوریوم به منظور تعیین نقش تنظیم کنندگی در رشد و نمو درون شیشه ای در مراحل مختلف بود. ریزلوله های کربنی درشت مولکول های کربنی استوانه ای شکل با شعاع کمتر از چند نانومتر می باشند که طول آن ها تاcm 20 می تواند برسد. این ترکیبات به دلیل ساختار خاص خود و نسبت سطح به حجم بالا دارای ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متفاوتی می باشند و کاربرد گسترده ای در علوم مختلف دارند. در این پژوهش پس از تولید پینه از ریزنمونه های برگ و اسپادیکس، آزمایش های متعدد برای به دست آوردن بهترین محیط و غلظت تنظیم کننده های رشد برای باززایی گیاهچه ها از بافت پینه و پرآوری گیاهچه های باززایی شده صورت گرفت. در مرحله باززایی پینه، ریزلوله های کربنی سبب کاهش مدت زمان آغاز باززایی گیاهچه از پینه شدند، ولی بر درصد باززایی اثری نداشتند. در بررسی تأثیر میزان خلوص و همچنین نوع گروه عاملی ریزلوله های کربنی چند جداره بر میزان پرآوری و رشد و نمو گیاهچه ها، مشخص شد ناخالصی های موجود در این ترکیبات سبب کاهش کیفیت گیاهچه ازجمله میزان کلروفیل و رشد می گردد. همچنین مشخص شد، ریزلوله های دارای گروه عاملی کربوکسیل، بیشترین تأثیر را بر افزایش شاخص های رشدی در گیاهچه ها، نسبت به ریزلوله های دارای گروه عاملی آمین، متیل و بدون گروه عاملی شد. ریزلوله های کربنی کربوکسیله، سبب تولید اندام های شبه کورم در مرحله پرآوری گردید، به طوری که در کاربرد 100 میلی گرم بر لیتر mwcnts و 5/0 میلی گرم بر لیتر bap، تمام ریزنمونه ها plbs تولید کردند و بیشترین میزان تبدیل plbs به گیاهچه نیز در این تیمار به دست آمد. غلظت های مختلف ریزلوله های کربنی بر مدت زمان آغازش تولید، تعداد و مدت زمان آغاز تبدیل به گیاهچه plbs نیز موثر است. در مرحله ریشه زایی نیز، کاربرد ریزلوله های کربنی، بر تعداد ریشه تشکیل شده، تأثیری نداشت، ولی سبب ایجاد بیشترین طول ریشه (05/9 سانتی متر) و وزن تر ریشه (62 میلی گرم) شد. به طور کلی کاربرد ریزلوله های کربنی کربوکسیله، سبب کاهش مدت زمان باززایی پینه، پرآوری و افزایش برخی شاخص های رشدی مانند ارتفاع گیاهچه، طول پهنک برگ، طول ریشه، وزن تر و خشک گیاهچه شد.
نیکبخت فهیمی علیرضا بابایی
رز یکی از مهم ترین گل های شاخه بریده است. رز به روش های مختلف تکثیر می گردد، ارزان ترین و راحت ترین روش تکثیر این گیاه قلمه است. به منظور بررسی ریشه زایی قلمه های رز رقم ماروسیا و بلک پرل با استفاده از اکسین، ترکیبات نانو و بستر کشت، پژوهشی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با استفاده از چهار غلظت اکسین (0، 1000، 2000 و 3000 میلی گرم بر لیتر)، پنج مقدار نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله (0، 100، 200، 300، 400 میلی گرم برلیتر) و دو بستر ماسه رود خانه ای و مخلوط کوکوپیت + پرلیت انجام و صفاتی از قبیل درصد ریشه زایی، تعداد ریشه اولیه و ثانویه، بلندترین و کوتاه ترین طول ریشه، تعداد بلندترین و کوتاه ترین ریشه، بیشترین قطر ریشه، وزن تر و خشک ریشه و وزن خشک شاخساره مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق در رقم ماروسیا نشان داد که تیمار 2000 میلی گرم بر لیتر اکسین بیشترین درصد ریشه زایی (19/75درصد) را داشت. با توجه به فرمول رگرسیون درجه دوم، بالاترین تعداد ریشه اولیه (9/4) در غلظت 190 میلی گرم بر لیتر نانو لوله کربنی بدست آمد. بستر کوکوپیت و پرلیت به تنهایی و تیمار 3000 میلی گرم بر لیتر اکسین در بستر ماسه رودخانه ای بیشترین تعداد ریشه و استفاده از بستر ماسه رود خانه ای به تنهایی کمترین میزان تعداد ریشه را به همراه داشت. با توجه به فرمول رگرسیون درجه دوم، غلظت 160 میلی گرم بر لیتر نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله بیشترین حداکثر طول ریشه (11/21 سانتی متر) را به خود اختصاص داد. بیشترین قطر ریشه مربوط به تیمار عدم کاربرد یا کاربرد غلظت 1000 میلی گرم بر لیتر اکسین در بستر ماسه رود خانه ای بود و کمترین قطر ریشه را بستر کوکوپیت و پرلیت در ترکیب با غلظت 1000 میلی گرم بر لیتر اکسین به همراه داشت. بیشترین وزن خشک ریشه در تیمار 3000 میلی گرم بر لیتر اکسین در ترکیب با 200 میلی گرم بر لیتر نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله در بستر کوکوپیت+ پرلیت بدست آمد. در اکثر تیمارها، کمترین وزن خشک ریشه در بستر ماسه رود خانه ای در شرایط استفاده یا عدم استفاده از iba و نانو لوله کربنی مشاهده گردید. برای رقم بلک پرل نتایج نشان داد که اثر هیچ کدام از تیمارها روی درصد ریشه زایی معنی دار نشده است. بیشترین تعداد ریشه اولیه در تیمار 3000 میلی گرم بر لیتر iba همراه با غلظت 100 میلی گرم برلیتر نانو لوله کربنی در بستر کوکوپیت و پرلیت مشاهده شد و کمترین آن مربوط به تیمار 400 میلی گرم بر لیتر نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله بدون اکسین در بستر ماسه رود خانه ای بود. کمترین طول ریشه در بستر ماسه رود خانه ای و بدون کاربرد اکسین و نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله ایجاد شد و در سایر تیمارها میانگین حداکثر طول ریشه اختلاف معنی داری با هم نداشتند. بیشترین و کمترین قطر ریشه در بستر ماسه رود خانه ای و به ترتیب برای تیمار 1000 میلی گرم بر لیتر iba با غلظت 100 میلی گرم بر لیتر نانو لوله کربنی و برای تیمار3000 میلی گرم بر لیتر iba بدون نانو لوله کربنی مشاهده گردید. بیشترین وزن خشک ریشه در غلظت 3000 میلی گرم بر لیتر iba بدون نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله و در بستر ماسه رود خانه ای مشاهده گردید. ارقام ماروسیا و بلک پرل از نظر سه صفت حداکثر طول ریشه، قطر ریشه و وزن خشک شاخساره اختلاف معنی دار نشان دادند به طوری که بیشترین مقدار این صفات در رقم ماروسیا مشاهده گردید. بر اساس تجزیه خوشه ای با توجه به پنج صفت تعداد، طول، قطر، وزن تر و خشک ریشه در رقم ماروسیا کاربرد همزمان 3000 میلی گرم بر لیتر اکسین با غلظت 100 میلی گرم برلیتر نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله در بسترکوکوپیت و پرلیت، همچنین در رقم بلک پرل کاربرد همزمان 3000 میلی گرم بر لیتر iba با غلظت 0، 100، 200 و 300 میلی گرم بر لیتر نانو لوله کربنی چند جداره کربوکسیله در بستر ماسه رود خانه ای توصیه می شود.
علیرضا بابایی رضا امیدبیگی
چکیده ندارد.
علیرضا بابایی
چکیده ندارد.