نام پژوهشگر: علی نیکزاد
علی نیکزاد حسین آل کجباف
چکیده ادله اثبات دعوا که بخشی از نظام آیین دادرسی را در هر نظام حقوقی و از جمله نظام حقوق بین الملل تشکیل می دهد، ابزاری است که امکان اثبات مواضع هر یک از اطراف اختلاف را در یک رسیدگی قضایی فراهم می آورد. بدین ترتیب حصول نتیجه مطلوب از یک رسیدگی قضایی منوط به بکارگیری مناسب و حداکثری چنین ابزاری خواهد بود. نظام حقوق بین الملل به سبب شرایط و الزامات خاص جامعه بین المللی در بر دارنده مراجع مستقل رسیدگی قضایی با صلاحیت های گوناگون است. در این بین دیوان بین المللی دادگستری به عنوان رکن قضایی ملل متحد و دیوان کیفری بین المللی از اهمیت ویژه و جایگاه متمایزی برخوردار بوده و عموما مورد توجه و استناد سایر مراجع رسیدگی بین المللی قرار می گیرند. اگر چه قواعد ناظر به ادله اثبات در اسناد موسس دیوان های بین المللی تا حدودی یافت می شود لیکن بخش عمده چنین قواعدی از خلال رویه آنها قابل استنباط می باشد. این قواعد هر چند با عنایت به قواعد مشابه موجود در نظام های حقوق داخلی شکل گرفته اند اما الزامات و شرایط خاص جامعه بین المللی باعث شده است تا قواعد ناظر به ادله اثبات دعوا در رسیدگی های بین المللی تا حدودی خاص و منحصر به فرد باشد. در رسیدگی های بین المللی عموماً محدودیتی نسبت به شکل ادله قابل ارایه وجود ندارد. از سوی دیگری به سبب محدودیت ها و دشواری هایی که اطراف اختلاف بین المللی در تحصیل ادله با آن مواجه هستند، نسبت به پذیرش ادله ارایه شده انعطاف پذیری زیادی مراعات می گردد. بالتبع جهت حصول نتیجه منصفانه مراجع رسیدگی بین المللی عمدتاً اختیاری تام جهت ارزیابی ارزش اثباتی ادله ارایه شده، برای خود قایل می باشند. کلیدواژه ها: حقوق بین الملل، دعاوی بین المللی، آیین دادرسی، ادله اثبات دعوا