نام پژوهشگر: فرید شهسواری
فرید شهسواری محمد قانع
عیوب و نایکنواختی های سطحی پارچه بر اثر وجود نایکنواختی در نخ ها و سایش در بافندگی به وجود می آیند. این نایکنواختی ها خود را در ظاهر پارچه نشان می دهند و بر روی خواص مختلف پارچه تاثیر گذار هستند. وجود نایکنواختی های جرمی در ساختمان نخ باعث ایجاد نایکنواختی در ساختمان پارچه می شود و این نایکنواختی ها خود را در ظاهر پارچه نشان می دهند. ازاین رو بررسی نایکنواختی های جرمی نخ و بررسی نایکنواختی های سطحی پارچه در چند دهه ی اخیر بسیار مورد توجه بوده است. در یک دهه ی اخیر با پیشرفت علوم کامپیوتری و با پیدایش روش پردازش تصویر و افزایش کاربردهای این روش در زمینه های مختلف صنعت نساجی، روش های نوین تری برای بررسی نایکنواختی های سطحی پارچه ها به وجود آمده اند، اما تاکنون هیچ روش جامع و مقبولی برای بیان کمی نایکنواختی های سطحی پارچه و مقایسه ی یکنواختی پارچه ها وجود نداشته است. در این پژوهش برای بررسی تاثیر نایکنواختی های جرمی نخ پود بر روی نایکنواختی های سطحی پارچه از منحنی های طیف توان زاویه ای و واریانس سطح آن پارچه-ها استفاده شده است. برای بررسی تاثیر نایکنواختی های جرمی نخ های پود بر روی عیوب و نایکنواختی های سطحی پارچه، نمونه های مختلفی از پارچه با بافت تافته تهیه شد که تنها تفاوت این نمونه ها، نایکنواختی جرمی نخ های پود آن ها می باشد. یکی از عوامل تاثیرگذار بر روی نایکنواختی های سطحی پارچه ها، برآمدگی نخ ها در ساختمان پارچه می باشد. برآمدگی های نخ در ساختمان پارچه نیز تحت تاثیر دو عامل خصوصیات فیزیکی و مکانیکی نخ ها و خصوصیات ساختاری پارچه می باشد. در این پژوهش با استفاده از منحنی طیف توان زاویه ای، که معیاری از میزان برآمدگی نخ ها در ساختمان پارچه ها می باشد، ارتباط بین نایکنواختی جرمی نخ های پود و نایکنواختی های سطحی پارچه بررسی شد و یک ارتباط معنادار با ضریب همبستگی بالایی بین آن ها مشاهده شد. با افزایش تعداد نقاط کلفت موجود در نخ، طیف توان زاویه ای و یا به عبارتی شدت برآمدگی نخ های پود نیز افزایش یافته است، در واقع می توان گفت که در نقاط کلفت، ارتفاع برآمدگی نخ ها در ساختمان پارچه بیشتر می باشد و این نقاط خود را به صورت برجستگی در سطح پارچه نشان خواهند داد، در نتیجه ساختار سطحی پارچه نایکنواخت خواهد شد و در نهایت افزایش ارتفاع برآمدگی نخ های پود در ساختمان پارچه باعث افزایش مقدار شدت طیف توان زاویه ای تصویر آن پارچه در زاویه ی 90 درجه خواهد شد. همچنین از آنجایی که نایکنواختی های سطحی پارچه در تصویر آن پارچه، خود را به صورت تغییرات روشنایی نشان می دهند، می-توان گفت ضریب تغییرات بین سطوح خاکستری تصویر یک پارچه معیاری از نایکنواختی های سطحی آن پارچه می باشد. در این پژوهش تصویر پارچه به مربع های کوچکی که واحد سطح نامیده می شود تقسیم شد، سپس ضریب تغییرات سطوح خاکستری بین واحدسطح های مختلف از سطح تصویر ها محاسبه شد. نمایش ضریب تغییرات سطوح خاکستری، در مقابل سطحی از تصویر که در آن ضریب تغییرات محاسبه شده، تشکیل منحنی واریانس سطح آن پارچه را می دهد، که در واقع نمایشی از نایکنواختی های سطحی پارچه می باشد. از مقایسه ی بین منحنی های واریانس سطح نمونه ها، مشاهده شد که هرچقدر نایکنواختی های جرمی و ضریب تغییرات جرمی نخ های پود یک پارچه بیشتر باشد، مقدار منحنی واریانس سطح آن پارچه بیشتر خواهد بود، و این به معنای ناهموارتر بودن سطح آن پارچه می باشد. نهایتاً یک شاخص نایکنواختی برای ارزیابی کمی نایکنواختی های سطحی پارچه معرفی شده است. با مقایسه ی بین منحنی واریانس سطح این پارچه ها به وضوح مشاهده می شود که منحنی واریانس سطح پارچه هایی که ضریب تغییرات جرمی نخ پود آن-ها بیشتر می باشد و نخ پود آن ها ساختار جرمی نایکنواخت تری دارد، بالاتر از منحنی واریانس سطح پارچه های که نخ پود یکنواخت تری دارند قرار گرفته اند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان نایکنواختی های نخ پود، ضریب تغییرات سطوح خاکستری تصویر آن پارچه نیز افزایش یافته، بنابراین منحنی واریانس سطح آن پارچه در سطح بالاتری قرار می گیرد.