نام پژوهشگر: مجتبی شیرود نجفی
مجتبی شیرود نجفی سید جعفر سیف آبادی
کمبود منابع پودر ماهی، قیمت بالای این فرآورده و افزایش تولید آبزیان در جهان موجب گشته تا محققین به فکر جایگزینی اقلام غذایی دیگر به جای آن باشند. این تحقیق نیز با همین رویکرد از کنسانتره پروتئینی برنج، که منابع بالقوه فراوانی در کشور موجود می باشد به جای پودر ماهی در غذای ماهی سفید استفاده نمود. برای این منظور پنج جیره با پروتئین یکسان (40 درصد پروتئین) و انرژی یکسان (kj g-1 dm 21) استفاده شد. کنسانتره برنج به میزان صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد به جای پودر ماهی استفاده شد. جیره های آزمایشی سه بار در روز به میزان اشباع برای مدت 60 روز به بچه ماهی سفید میانگین ( وزن اولیه mg20±350) خورانده شد. بالاترین وزن نهایی(1020 میلی گرم) و افزایش وزن بدست آمده (670 میلی گرم) در تیمار 50 درصد جایگزینی بود. میزان بقا 100 درصد و برای تمامی جیره ها یکسان بود. هیچ گونه تفاوت معنی داری در ترکیب ماهیچه (رطوبت، پروتئین، لیپید و خاکستر) بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد (p>0/05). با افزایش سطح کنسانتره پروتئینی مقدارآمینو اسید کل تفاوت معنی دار در بین تیمارها نشان نداد. آمینو اسید ضروری کل در تیمار 25 درصد بیشتر از سایر تیمارها بود .(p<0/05) همچنین نسبت آمینو اسید ضروری به غیر ضروری، یک افزایش معنی داری در تیمار 25 درصد در مقایسه با سایر تیمارهای مورد مطالعه داشت. با افزایش میزان جایگزینی کنسانتره پروتئینی برنج مقدار اسید های چرب ضروری n-3 کاهش و اسید های چربn-6 افزایش یافت (p<0/05). نسبت n-3 به n-6 با افزایش سطح جایگزینی کاهش معنی دار نشان داد (p<0/05). مقدار epa و dhaبه ترتیب از 98/2 و 23/12 در گروه شاهد به 55/1 و 63/6 در تیمار 100 درصد رسید. مقادیر آنزیم تریپسین تا سطح 50 در صد جایگزینی تغییر معنی داری نشان نداد ولی در سطوح 75 و 100 در صد کاهش معنی داری بین این 2 تیمار در مقایسه با سایر تیمارها مشاهده شد (05/0(p<. آنزیم کیمو تریپسین یک روند کاهشی معنی دار با افزایش سطح کنسانتره پروتئینی از خود نشان داد. میزان فعالیت آنزیم آمیلاز در گروه 75 و 100 در صد در مقایسه با سایر تیمارها کمتر بود. بین تیمارهای 25 و 50 اختلافی مشاهده نشد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم لیپاز مربوط به تیمارهای 25، 50 و 75 درصد بود. آنزیم آمینوپپتیداز و آلکالین فسفاتاز یک روند کاهشی با افزایش سطح جایگزینی داشتند.. نتایج کل بدست آمده از این مطالعه نشان داد که از کنسانتره پروتئین برنج می توان به عنوان یک جایگزین برای پودر ماهی تا سطح 50 درصد در جیره بچه ماهیان سفید استفاده نمود.