به منظور بررسی سطوح مختلف تزریق عصاره های آویشن و مرزه به عنوان مواد ارگانیک در داخل تخم مرغ و مقایسه اثرات آن با کلوئیدهای نانوسیلور به عنوان ماده ی غیر ارگانیک، آزمایشی با استفاده از 1200 عدد تخم مرغ قابل جوجه کشی طراحی گردید که شامل یک پیش آزمایش به منظور تعیین سطوح قابل تزریق عصاره ها و نانوسیلور و آزمایش اصلی بود. نتایج حاصل از پیش آزمایش نشان داد که سطوح مناسب تزریق آویشن و مرزه در 5 روزگی جنینی 75 و 100 میلی گرم و در 17 روزگی جنینی 100، 150 و 175 میلی گرم و برای نانو سیلور در 5 روزگی جنینی 30 و 45 میلی گرم و در 17 روزگی جنینی 30، 45 و 60 میلی گرم بود که در آزمایش اصلی از این سطوح برای تزریق استفاده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در تزریق 5 روزگی در 8 تیمار و در تزریق 17 روزگی جنینی در 11 تیمار و 3 تکرار مورد استفاده قرار گرفت. در تزریق 5 و 17 روزگی جنینی 2 تیمار شاهد مورد استفاده قرار گرفت که یکی بدون تزریق و در دیگری تزریق نیم سی سی سرم فیزیولوژی در 5 روزگی جنینی و یک سی‏سی سرم فیزیولوژی در روز 17 جنینی انجام شد. در این آزمایش علاوه بر مقایسه ی میانگین های 2 به 2، به روش دانکن، از مقایسات گروهی نیز استفاده شد. بعد از هچ، از جوجه های تفریخ شده در هر یک از این تیمارها در سنین 1، 14 و 21 روزگی نمونه برداری از خون، استخوان و ارگان های ایمنی (بورس فایبرسیوس و طحال) صورت گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش در تزریق 5 روزگی نشان داد که صفات عملکردی تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0p>). فراسنجه های خونی نیز نشان داد که تنها آلکالین فسفاتاز تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت و در تیمار نانوسیلور به طور معنی‏داری بیشتر از دیگر تیمارها بود . همچنین اندازه گیری فراسنجه-های استخوان نشان داد که در اولین روز بعد از هچ کلسیم و نانوسیلور استخوان، در 14 روزگی میزان خاکستر، کلسیم و مس، و در 21 روزگی تنها میزان مس در تیمار 45 میلی‏گرم نانو سیلور به‏طور معنی‏داری از دیگر تیمارها بالاتر بود. بعلاوه در فراسنجه‏های ایمنی در 14 روزگی واکنش پوست به دی‏نیتروکلروبنزن و وزن بورس معنی‏دار بود به طوری که واکنش پوست به دی‏نیتروکلروبنزن در تیمار 45 میلی‏گرم نانو سیلور و وزن بورس در تیمار 75 میلی‏گرم مرزه بیشترین مقدار بود . در بیست‏و‏یک روزگی نیز واکنش به فیتوهماگلوتنین، 12 ساعت بعد از تزریق، در تیمارهای نانوسیلور نسبت به شاهد به طور معنی‏داری بالاتر بود . سطوح ایمنوگلوبولین‏های ام و جی نیز در تیمارهای تزریق شده با 100 میلی‏گرم آویشن و 75 میلی‏گرم مرزه به‏طور معنی‏داری بالاتر از تیمار شاهد 1 بود. در تیمارهای تزریق شده در 17 روزگی جنینی نشان داد که در فاکتورهای خونی در سن 1 روزگی سطح کلسترول در تزریق 175 میلی‏گرم آویشن و 100 و 150 میلی‏گرم مرزه به طور معنی‏داری بالاتر از تیمارهای شاهد بود و همین روند در میزان گلوکز نیز مشاهده شد اما در سن 14 روزگی در تیمار 150 میلی‏گرم مرزه، مقدار کلسترول و گلوکز به‏طور معنی‏داری افزایش پیدا کرد . در سن 21 روزگی تنها گلوکز تحت تاثیر سطوح بالای آویشن و مرزه قرار گرفت. در فاکتورهای استخوان در سن 1 روزگی میزان نانوسیلور در تیمارهای تزریق شده با نانوسیلور بسته به میزان تزریق افزایش معنی‏داری در مقدار نانوسیلور استخوان نشان داد (05/0p<)، اما در سنین 14 و 21 روزگی اثر تیمارها بر پارامترهای استخوان دیده نشد. در فاکتورهای ایمنی مورد بررسی در این پژوهش تنها مقادیر ایمنوگلوبولین‏های آ و ام تحت تاثیر تیمارها قرار گرفته و در تیمارهای آویشن و مرزه سطح ایمنوگلوبولین ام بالاتر از تیمارهای دارای نانوسیلور بود و تیمارهای شاهد به‏طور‏معنی‏داری سطح ایمنوگبوبولین آ پائین‏تری داشتند . با انجام مقایسات گروهی در این پژوهش روشن شد که سطح آلکالین فسفاتاز در تیمارهای تزریق شده با نانو سیلور از آویشن و مرزه بالاتر بود. در پارامترهای استخوان تزریق نانوسیلور باعث افزایش معنی‏دار مواد معدنی استخوان نسبت به آویشن و مرزه شد و در مورد فاکتورهای ایمنی تزریق آویشن و مرزه پاسخ ایمنی در پرندگان را نسبت به نانوسیلور و شاهدها افزایش داد. به عنوان نتیجه‏گیری کلی می‏توان گفت که تزریق نانو سیلور بر روی پارامترهای استخوان و ایمنی سلولی اثرات بهتری نسبت به تزریق عصاره های آویشن و مرزه داشت. تزریق عصاره های آویشن و مرزه بر روی پارامترهای اندازه گیری شده سیستم ایمنی همورال دارای اثرات بهتری نسبت به تزریق نانو سیلور و در پارامترهای خونی دارای اثرات بیشتری بود.