نام پژوهشگر: یوسف پورحیدری

بررسی و نقد آراء شوقی ضیف در تسهیل نحو عربی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1388
  یوسف پورحیدری   عیسی متقی زاده

تسهیل نحو در عصر جدید حاصل شکوِه از دشواری نحو، کاربردی نبودن قواعد و حرکت های ضد فرهنگی در محو عناصر اصلی زبان یعنی اعراب و خط می باشد. دشواری نحو خود ناشی از پر و بال دادن قواعد نحوی به علّت اجتهاد و استنباط شخصی هر نحوی در این دانش و عدم مدیریت صحیح در جمع آوری اطلاعات نحوی بود. البته وجود قبائل مختلف با لهجه های مخصوص به خود، هم در این زمینه سهیم بود و شاید خودنمایی نحویان جدید در شناساندن خویش در بین دیگر نحویان نیز بی‏تأثیر نبوده باشد. از دیر باز تا کنون، دانشمندان زیادی با مشاهده این مشکلات، پا به عرصه تسهیل قواعد نحوی نهادند و پیشنهاداتی را برای هر چه آسانتر شدن قواعد، ابراز نمودند تا اینکه کار به فرهنگستان های زبان عربی کشیده شد که در آن، کمیته هایی به طور گروهی به کار آسان سازی نحو مشغول شدند. شوقی ضیف هم به عنوان یکی از اعضای فرهنگستان زبان و ادبیات عرب در کشور مصر، با تألیف آثاری به آسان سازی نحو روی آورد و طرح هایی بدین منظور به این فرهنگستان ارائه کرد. این پژوهش می کوشد به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی آراء تسهیلی شوقی ضیف بپردازد. وی بیشتر دیدگاه‏های تسهیلی خود را در دو کتاب « مدخل الردّ علی النحاه » و « تجدید النحو » بیان داشته است. آنچه که از تسهیل در نزد ضیف برداشت می شود، ادغام، انتقال و حذف برخی از قواعد است. کلید واژگان: پیچیدگی نحو، تسهیل نحو، تجدید نحو، ابن مضاء قرطبی، شوقی ضیف.