نام پژوهشگر: مریم فهمیده عمادی

بررسی رابطه نوسانات بارش بر سطح آبهای زیرزمینی در حوضه آبریز گرگانرود و اثرات آن بر کشاورزی منطقه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  مریم فهمیده عمادی   غلامرضا نوری

منابع آب یک کشور ثروتی ملی است و کمتر فعالیت های اجتماعی و اقتصادی را می توان در نظر گرفت که به نحوی با این منبع ارزشمند ارتباط نداشته باشد. بارش یکی از متغیرهای اساسی برای ارزیابی مهیایی بالقوه منابع آب است. هر چند بارش سرشتی تناوبی دارد، به همین دلیل توزیع منابع آب نیز از توزیع یکنواختی برخوردار نیست و باعث می شود، در سال های مرطوب و پر باران سیلاب های مخرب و در سال های کم بارش باعث فرسایش خاک و افت سطح آب های زیرزمینی می گردد حوضه آبریز گرگانرود در بخش جنوب شرقی دریای خزر قرار دارد و در تقسیم بندی هیدرولوژی ایران، جزئی از آبریز دریای خزر به شمار می رود، موقعیت جغرافیایی حوضه آبریز گرگانرود در طول شرقی ?10 ?54 تا 26 ?56 و عرض شمالی 35 ?36 تا 15 ?38 محصور گردیده است. حوضه آبریز گرگانرود با مساحت 11300 کیلومتر مربع یکی از حوضه های شمال شرق بوده، که از جنوب شرق به سلسله جبال البرز شرقی، از شرق به کوه های آلاداغ و گلی داغ، از شمال به حوضه آبریز اترک و از غرب به دریای خزر و حوضه آبریز قره سو محدود می شود هدف اصلی این تحقیق، بررسی و شناسایی رابطه و تأثیر نوسانات بارش بر سطح آب های زیرزمینی این منطقه است. روند بارش و تراز آب زیرزمینی بوسیله نمودار من کندال نشان داده شده است. جهت تعیین دوره های تر و خشک از میانگین متحرک 3 و 5 ساله استفاده شده است. همچنین جهت بررسی وضعیت خشکسالی و ترسالی منطقه مطالعاتی، شاخص استاندارد بارش(spi)برای دوره های زمانی مختلف بکار گرفته شده است. جهت بررسی رابطه بین نوسانات بارش و تراز آب زیرزمینی، همچنین برای تعیین رابطه بین بارش با تأخیر و تراز آب زیرزمینی ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی به کار گرفته شده است. در نهایت جهت بررسی رابطه بین بارش و تراز آب زیرزمینی با سطح زیرکشت و میزان تولید محصولات کشاوورزی از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شده است. در منطقه مورد مطالعه اثرات بارش بر سطح آب زیرزمینی مشهود و این رابطه با تأخیر زمانی معنادار می باشد. بین بارش و تراز آب زیرزمینی و سطح زیرکشت هیچ رابطه معناداری وجود نداشته و فقط این رابطه بین بارش و میزان تولید محصول جو وجود داشته است. کلمات کلیدی: حوضه آبریز گرگانرود، نوسانات بارش، آب زیرزمینی، spi ،