نام پژوهشگر: فرزانه آل محمد
فرزانه آل محمد رویا کرمیان
ناترک با نام علمی(l.) jacq. dodonaea viscosa متعلق به تیرهsapindaceae است این گیاه بومی استرالیا است و انتشار وسیعی در مناطق گرمسیری دارد. در طب سنتی قسمت های مختلف این گیاه از جمله ساقه، برگ ها، دانه، ریشه و پوست درخت به عنوان عوامل آنتی باکتریال، ضد ویروس، ضد التهاب، ضد زخم وآنتی اکسیدان مصرف می شوند. سالیسیلیک اسید یا ارتو هیدروکسی بنزوئیک اسید نقش اساسی در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف گیاه مانند رشد، نمو ،جذب یون و فتوسنتز ایفا می کند. تنش خشکی ناشی از کاهش پتانسیل آب خاک است. در چنین شرایطی گیاه به منظور ادامه جذب آب از طریق تجمع ترکیبات اسمزی تنظیم اسمزی انجام می دهد. سالیسیلیک اسید، یک تنظیم کننده رشد و از گروه ترکیبات فنلی طبیعی می باشد که در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی گیاه مانند القاء گل دهی، رشد و نمو، سنتز اتیلین، تنظیم حرکات روزنه ای و تنفس نقش دارد. مطالعات اخیر نشان داده اند که سالیسیلیک اسید در تنظیم اقلیم پذیری گیاه به تنش های غیر زیستی متعدد مانند پرتو uv، گرما، سرما، خشکی و شوری نقش دارد. آسکوربیک اسید یک متابولیت مهم در گیاهان است که به عنوان یک آنتی اکسیدان گیاه را در مقابل صدمات اکسیداتیو که از عوامل مختلفی از جمله متابولیسم هوازی، فتوسنتز و برخی از آلودگی ها ناشی می شوند، حمایت می کند. در این مطالعه به بررسی نقش سالیسیلیک اسید و آسکوربیک اسید در حفاظت گیاه ناترک در شرایط تنش خشکی پرداخته شده است. در اغلب موارد استفاده از پیش تیمار سالیسیلیک اسید در تعدیل اثرات تنش خشکی نقش بسزایی داشت و باعث افزایش قابل توجه مقاومت گیاه نسبت به تنش خشکی گردید. سالیسیلیک اسید باعث افزایش محتوای کلروفیل a، b و کل، افزایش میزان قند محلول، فنل و سایر ترکیبات در گیاه شد. مطابق نتایج به دست آمده مشخص شد که پیش تیمار آسکوربیک اسید موجب کاهش اثرات تنش خشکی بر پارامترهای مورد مطالعه در گیاه ناترک می گردد. هرچند آسکوربیک اسید در غلظت 025/0 میلی گرم در لیتر تاءثیر بسزایی بر گیاه در شرایط تنش نداشت.