نام پژوهشگر: عبدالله بریمانی آبکسری
عبدالله بریمانی آبکسری علی قاسمیان
امروزه با توجه به افزایش جمعیت، افزایش تقاضای مصرف فرآورده های چوب و کاغذ در کشور، محدودیت سطح جنگل های تجاری و رقابت کارخانجات صنایع چوب و کاغذ در تهیه مواد اولیه چوبی، مشکلاتی در تامین مواد اولیه صنعت خمیر و کاغذ کشور بوجود آمده که جهت رفع این مشکل لازم است از منابع لیگنوسلولزی غیر چوبی همچون پسماندهای کشاورزی استفاده شود. تعیین محل کارخانه یکی از موضوع های بسیار مهم در احداث واحدهای صنعتی است. مکان مناسب نقش مهمی در رقابت پذیری یک کارخانه در بازار داشته و باید به گونه ای انتخاب شود که باعث دستیابی به مزایای استراتژیک در مقایسه با سایر رقبا شود. هدف اساسی در مکان یابی، تاسیس کارخانه در محلی است که حداقل مخارج و حداکثر سود را بدنبال داشته باشد. استان مازندران به لحاظ دارا بودن مواد لیگنوسلولزی غیر چوبی برای احداث کارخانجات صنایع چوب اهمیت بالقوه ای دارد. لذا برای تحقق این هدف باید از یک روش مفید برای توسعه صنعتی در این استان استفاده کرد. برای این منظور پس از مرور منابع و همچنین مصاحبه با تعدادی از صاحبان صنایع کاغذسازی و کارشناسان و متخصصان مربوطه در این بخش، شاخص های تاثیرگذار در تاسیس کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ در استان مازندران شناسایی شدند که طی آن 33 زیر شاخص به پنج گروه اصلی مواد و محصول، امکانات و محدودیت های منطقه ای (زیرساختار)، قوانین و مقررات، اقتصادی و فنی و انسانی طبقه بندی شده است. درجه اهمیت این معیارها و زیر معیارها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تصمیم گیری گروهی تعیین شد. نتایج نشان داد، است که مواد و محصول مهمترین شاخص و میزان عرضه پسماندها مهمترین زیر شاخص می باشد و اطمینان از عرضه پسماندها و هزینه خرید ماده اولیه به ترتیب در اولویت دوم و سوم قرار دارند. برای انتخاب بهترین و بهینه ترین مکان در استان مازندران، این استان به 3 منطقه تقسیم شده است. این مناطق عبارتند از گزینه اول (شرق مازندران)، گزینه دوم (مرکز مازندران) و گزینه سوم (غرب مازندران). در مرحله دوم ساختار شاخص ها به دو گروه سودها و هزینه ها تقسیم شده و پرسش نامه دوم براساس آن تنظیم شد تا اهمیت سودها و هزینه ها به طور مجزا مشخص گردد. در مرحله سوم برای اولویت بندی گزینه ها پرسشنامه ای طراحی شده و گزینه ها بر اساس ساختار سودها و هزینه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتیجه محاسبات انجام شده با روش ahp در محیط نرم افزاری choice expert نشان داد منطقه شرق مازندران (ساری، نکاء، بهشهر، جویبار، گلوگاه و قائمشهر) دارای بیشترین نسبت سود به هزینه بوده و بهترین مکان برای استقرار کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران می باشد.