نام پژوهشگر: مریم جان نثاری

مکانیابی نقاط بهینه حفاری در میادین نفت خیز جنوب به روشهای هوشمند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده معدن 1390
  مریم جان نثاری   احمدرضا مختاری

بهینه سازی به اکسترمم سازی یک تابع هدف بوسیله الگوریتمی ساختار دار اطلاق می گردد که تحت قیود محدود کننده خانواده جوابهای قابل قبول مسئله تحت بررسی قراردارد. در زمینه مکانیابی نقاط حفاری تابع هدف مذکور در دو زمینه اکتشاف و بهره برداری بصورت جداگانه تعریف می شود. در عمل حل این مساله در دو مرحله مطالعاتی مذکور نیازمند بهینه سازی همزمان تعداد زیادی از فاکتورهای موثر از قبیل عوامل زمین شناسی، پتروفیزیکی و اقتصادی است که با توجه به وزن و تاثیر خود در تابع هدف وارد می شوند. بعلت وجود تعداد زیاد فاکتورهای تاثیرگذار و حضور عدم قطعیت در بسیاری از پارامترهای درگیر مسئله، استفاده از روشهای بهینه سازی هوشمند از قبیل الگوریتم های تکاملی بعنوان ابزارهایی قدرتمند جهت دریافت پاسخ های مطلوب توصیه شده اند. در این پایان نامه تابع هدف اکتشافی متناسب با داده های در دسترس مخزن نفتی مورد مطالعه که یکی از مخازن نفتخیز جنوب است، بصورت حاصل ضرب تخلخل در واریانس تخمین در تراوایی (pepr) تعریف گردید. سپس در فضای جستجو که با استفاده از تخمین کریجینگ سه بعدی ساده تعریف شده است، الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات بر روی تابع هدف اعمال شد. نتایج بصورت سه اولویت برای نقاط حفاری اکتشافی پیشنهاد گردید. بمنظور بررسی صحت نتایج، مقادیر متناظر تابع pepr برای نقاط پیشنهادی تعیین و مشخص گردید که مقدار بهینه تابع هدف حاصل از الگوریتم معادل 2955/71 جزء مقادیر ماکزیمم این تابع در محدوده مورد بررسی است. در زمینه تولید و بهره برداری تابع هدف بصورت تابع npv یا همان ارزش خالص فعلی تعریف شد. این تابع متناسب با داده های 14 چاه تولیدی فعال یکی دیگر از مخازن نفت خیز جنوب تعریف و محاسبه گردید. پس از تعریف فضای جستجو با استفاده از عکس مجذور فاصله، این بار الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات برای شناسایی نواحی با بالاترین مقادیر تابع ارزش خالص فعلی بکارگرفته شد. نتایج حاصل بصورت شش پیشنهاد با مقادیر بهینه مقادیر ارزش خالص فعلی بدست آمد. از آنجا که مقادیر محاسبه شده ارزش خالص فعلی در بازه 08/28 تا 41/438 قرار دارند، مقدار میانگین ارزش خالص فعلی بهینه معادل 850/431 در محدوده مقادیر ماکزیمم بدست آمد. در پایان حساسیت نتایج مکانیابی نسبت به تولید کلی مخزن بررسی شد و مشخص گردید که با افزایش و یا کاهش میزان تولید کلی مخزن، نتایج تا حدود زیادی قابل اطمینان هستند.