نام پژوهشگر: سمیه شمس ابادی
سمیه شمس ابادی علیرضا طاهری
چکیده: نقش مایه «ارباب حیوانات» شخصیتی اسطوره ای است که بر مفرغ های لرستان و ظروف سنگی جیرفت تصویر شده و مورد بررسی قرار گرفته است. شخصیت های این اسطوره ی به جای مانده از انسان در دنیای باستان، به سه گونه انسان، «انسان ـ حیوان» و حیوان،بر اساس اعتقاداتش بر روی اشیاء شکل گرفت. هنرمندان لرستانی و جیرفتی با نمادپردازی اشکال، در پی انتقال افکار خود به صورتی تصویری و تلاش برای تماس با دنیایی ماورایی بوده اند. از اهداف این پژوهش، تجزیه و تحلیل نقوش «ارباب حیوانات» و معرفی آن به عنوان یکی از نقوش مهم در هنر ایران می باشد. ریشه یابی این نمادپردازی ها و انتقال این نمادها از مردمان سرزمینی به سرزمین دیگر، باید مورد بررسی قرار گیرد تا به دلایل وجودی آن ها پی ببریم و تخیل هنرمندان را در خلق چنین آثار بدیع شاهد باشیم. روش تحقیق براساس توصیفی و تطبیقی آثار با یکدیگر و ریشه یابی اسطوره «ارباب حیوانات» در ظروف سنگی جیرفت و هنر فلزکاری لرستان بوده تا نوع تفکر خالقان این آثار و وجود شباهت ها و تفاوت های میان آن ها را مشخص سازیم. نتایج به دست آمده حکایت از این دارد که تأثیرات فرهنگی ، هنری و . . . تمدن جیرفت باعث انتقال آموزه های اساطیری شده و نقوشی با مضامین و اعتقاداتی مشترک را بر روی آثار رقم زده است. از سویی دیگر سنت ها و باورهای محلّی موجب خلق آثاری منحصر به همان هنر و تمدّن شده و منجر به پدیدار شدن تفاوت هایی در خلق این موجودات گشته است که می توان تجلی این باورها را در قالب تصاویر بر روی ظروف مشاهده نمود.