نام پژوهشگر: وحیده ملاحیدری بافقی
وحیده ملاحیدری بافقی بهروز عشقی ملایری
آلودگی های نفتی ازجمله معضلات جهانی هستند که اثرات سوء بر موجودات زنده داشته و با ورود به زنجیره های غذایی، سلامت و بقای گیاهان، جانوران و جوامع بشری را تحت تأثیر قرار می دهند. فرآورده های نفتی در غلظت های بالا، آلودگی های محیطی و اثرات سمی شدید ایجاد می کنند و بر ویژگی های مرفولوژیکی گیاهان اثر می گذارند برخی گونه های گیاهی وجود دارند که قادر به مقاومت و رشد در مناطق آلوده به ترکیبات نفتی می باشند.. هدف از این تحقیق، بررسی و شناسایی فلور منطقه آلوده (حوضچه یا گودال تبخیر 4،3واقع در اطراف پالایشگاه تهران) و مطالعه اثرات آلودگی نفتی بر خصوصیات سیتوژنتیکی و آناتومیکی گیاهان غالب منطقه می باشد. در این پژوهش یک مطالعه میدانی در منطقه آلوده به نفت صورت گرفت و 8 گونه گیاهیalhagi persarum, hordeum marinum, phragmites australis, farcta, peganum harmala, salsola kali, senecio glaucus, amaranthus blitoides. prosopis با تراکم بالا، گونه غالب معرفی شدند. میزان آلودگی نفتی خاک منطقه در آزمایشگاه تعیین شد. در این پژوهش مطالعات سیتوژنتیکی، آناتومیکی، الکتروفورز پروتئین بذر، سنجش کربوهیدرات های محلول، سنجش پروتئین و فعالیت آنزیمی (پر-اکسیداز و پلی فنل اکسیداز) صورت گرفت. مطالعات سیتوژنتیکی senecio glaucus افزایش ناهنجاری در مراحل تقسیم میتوز و کاهش شاخص میتوزی در گیاه رویش یافته در منطقه آلوده را نشان داد. در مطالعه الگوی پروتئین بذر نمونه های شاهد وآلوده، باند های جدید و افزایش تراکم سایر باند ها در الگوی پروتئینی نمونه آلوده مشاهده شد. نتایج حاصل از مطالعات آناتومیکی نشان داد که تغییر در سلول های پارانشیم، کلانشیم، اسکلرانشیم و دستجات چوب و نیز کرک های پوشاننده ساقه از مهمترین اثرات آلودگی نفتی بر ساقه گیاهان جمع آوری شده از منطقه آلوده بوده است و محتوای پروتئین کل و میزان فعالیت آنزیمی و کربوهیدرات های محلول در گیاهان جمع آوری شده از منطقه آلوده، افزایش یافته است. با توجه به اثرات سوء گزارش شده در مورد هیدرو کربنهای نفتی به نظر می رسد گیاهان رویش یافته از مقاومت نسبی برخوردار هستند که دلیل آن می تواند مربوط به تغییرات در الگوی پروتئینی و مکانیسمهای سلولی و فعالیت آنزیمی مرتبط با مقابله با اثرات سمی آلودگی نفتی و سم زدایی آنها باشد.