چکیده فرضیه همگرایی به عنوان یکی از نتایج الگوهای رشد نئوکلاسیک ، بیان می کند که کشورهای در حال توسعه نسبت به کشوهای توسعه یافته با نرخ سریع تری رشد کرده و قادرند شکاف درآمدی میان خود و کشورهای توسعه یافته را کاهش دهند. در این مقاله، روند همگرایی ? و ? در کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی دوره 1980-2008 و کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی طی دوره 1970-2009 با استفاده از متغیر درآمد سرانه واقعی مورد آزمون قرار گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده، همگرایی ? و ? در هر دو گروه از کشورها تأیید می شوند. همچنین این پژوهش نشان داد که سرمایه انسانی و فیزیکی بر سرعت همگرایی درآمدی کشورهای فوق، اثر مثبت و معنادار دارند. بر اساس یافته ها، در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به دلیل همگن بودن، در رسیدن به سطح تعادل باثبات، سرعت همگرایی بیشتر است. از آن جا که بر اساس نتایج به دست آمده، سرمایه انسانی و فیزیکی در اقتصادهای دارای درآمد پایین، در مقایسه با اقتصادهای با درآمد بالا قوی تر عمل می کنند، بنابراین می توان دلیل این که کشورهای منا به سمت دام تعادلی پایین همگرا هستند را وجود عوامل ساختاری متعددی دانست که به عنوان ترمز رشد عمل می کنند. انتقال فناوری، جذب سرمایه های خارجی، افزایش درجه بازبودن و به خصوص سرمایه انسانی، توصیه های سیاستی پژوهش حاضر را تشکیل می دهند.