دیابت یک مشکل بهداشتی مهم و پر هزینه است که تقریباًً تمام گروه های سنی رادر تمام کشورها تحت تأثیر قرار می دهد. افزایش شیوع دیابت ناشی از تغییرات مستمر در سبک زندگی از قبیل رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت فیزیکی و چاقی و مصرف سیگار و استرس است که اغلب با شهر نشینی ، مکانیزه شدن و صنعتی شدن ارتباط دارد. این پژوهش به سهم خود سعی دارد که ، آگاهی و عملکرد بیماران دیابتی در رابطه با رژیم غذایی و اثر آن بر hba1c و کلسترول خون را بسنجد. روش کار : این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی – مقطعی بوده که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 400 بیمار دیابتی مراجعه کننده به آزمایشگاه های خصوصی سطح شهرستان های گنبدکاووس ، گرگان ، و شاهرود مورد بررسی قرار گرفتند. افراد از هر دو جنس ، 67-30 ساله بودند. پرشسنامه مورد استفاده شامل : پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک ، تکرار مواد غذاییffq از نظر آگاهی و عملکرد ، فعالیت فیزیکی ، عوارض بیماری دیابت بود. کلسترول به روش بیوشیمیایی و hba1c به روش کروماتوگرافی اندازه گیری شد. از نرم افزارهای spss14 جهت محاسبات آماری و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون ، فیشر ، مجذور کای و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج : نتایج این مطالعه حاکی از آن است که 400 بیمار فوق الذکر ، 5/55? از آگاهی سطح خوب ، 8/31? از آگاهی سطح متوسط و 7/12? از آگاهی ضعیف برخوردار بودند. وضعیت عملکرد بیماران دیابتی در رابطه با رژیم غذایی در 3/83? ضعیف ؛ 4/16? متوسط و 3/0? خوب بوده است. بیمارانی که عملکرد بهتری داشتند به طور معنی داری hba1c پایین تری داشتند . رابطه منفی ضعیف و غیر معنی داری بین عملکرد و کلسترول برقرار بود. نتیجه گیری : این پژوهش نشان می دهد که بیماران دیابتی که سطح آگاهی بهتری از بیماری خود داشتند به طور معنی داری عملکرد بهتری در مورد رژیم غذایی و مراقبت از خود نیز داشتند. همچنین این بیماران ، سطح hba1c و کلسترول پایین تری داشتند. کلمات کلیدی : آگاهی ، عملکرد بیماران ، دیابت ، کلسترول ، hba1c