نام پژوهشگر: نیلوفر بهمنش
نیلوفر بهمنش حسین پورنادری
باغ صدری تفت، یکی از باغ هایی است که در دوره زندیه توسط محمد تقی خان بافقی، حاکم و والی یزد، به عنوان دیوانخانه و محلی برای پذیرفتن و پذیرای از سفرا و مهمان ها در شهرستان تفت ساخته شد. در شهرستان تفت که یک منطقه ای با آب و هوای معتدل در استان یزد می باشد، علاوه بر باغ صدری، چندین باغ دیگر ساخته شدند که امروزه تقریبا ّاز آنها اثری باقی نمانده است. باغ صدری تفت، در طول تاریخ زندگی خود دچار تغییرات وتحولات بسیار شده و آنچه اکنون از آن مشاهده می شود، نظم هندسی موجود در باغ، نظام کاشت درختان باغ، گردش آب موجود، حوض 94 فواره،کوشک وعمارت سر در یا همان عمارت زمستان نشین باغ که تا به امروز باقی مانده اند است که تصویری از باغ های ایرانی را به ذهن یادآوری می کند. این در صورتی است که عدم دقت در نگهداری این گونه باغ ها می تواند موجب نتایج نا مطلوب مانند ایجاد درک نادرست از فضاسازی در هنر باغسازی دوره زندیه شود و مرور این تصور غلط، چهره حقیقی واصیل آنها رامخدوش سازد. از طرفی با بی توجهی به این باغ و باغ های دیگر مشابه آن، مدارک موجود به عنوان اسناد پیشینه تاریخی شهر به مرور از میان رفته واین خسارتی است که جبران آن ناممکن است. با بازشناسی خط و خطوط اصیل باقی مانده و بازگرداندن باغ به چهره واقعی آن علاوه بر کمک به حفظ شناسنامه تاریخی شهرستان تفت، تلاشی در جهت باز خوانی گوشه ای از فرهنگ وهنر این مرز بوم صورت گرفته است که می تواند بازگو کننده ویژگی های هنر زمان خود باشد. بنابراین شناخت صحیح وکامل باغ صدری تفت، از طریق مطالعه دقیق اسناد مدارک تاریخی از قبیل سفر نامه ها کتابها و عکس های تاریخی و مدارکی از این قبیل و همچنین مطالعه و بررسی وضع موجود از طریق مطالعه طرح ها و بر نامه های شهری تهیه شده و انجام کارهای میدانی مانند شناخت بقایای اصیل کوشک باغ، الحاقات، تغییرها و تخریب ها، تهیه عکس و به روز نمودن نقشه های موجود، در برنامه های کارهای این پایان نامه قرار گرفت. پس از بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده، سیمای کوشک باغ در دوره های مختلف و تفاوت آنها نسبت به هم شناسایی شد و به این ترتیب، الحاقات ناسازگار وتغییرات صورت گرفته در کوشک باغ و صورت اصیل و صحیح آن رخ نمود. به عنوان مثال، دوره های مختلف ساخت کوشک باغ و آخرین تغییرات آن که بیشتر مربوط به دوره پهلوی وتا حدی معاصر بود و تغییرات صورت گرفته در کف سازی باغ و گردش آب و تغییراتی از این دست، شنا سایی شد. بعد از شناسایی آسیب های وارد شده به کوشک و علل آنها، بر اساس قوانین مرمتی موجود برای مرمت باغ ها و بناهای تاریخی، طرح مرمت کوشک باغ تهیه شد، به این ترتیب که پس از صورت دادن اقدامات حفاظتی و انجام کارهای لازم برای تکمیل مطالعات، برداشتن الحاقات و بازسازی برخی تخریب ها پیشنهاد شد. در مرحله بعد، پس از مشاهده طرح های بالا دست و در نظر گرفتن پیشنهادهای موجود برای کاربری جدید، طرحی برای تغییرات مربوط به سازگار کردن کوشک با آن و همچنین راه کارهایی برای حفظ و نگه داری باغ های تاریخی پیشنهاد گردید.