به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کمپوست مایع بر ویژگی های مرفولوژیک و فیتوشیمیایی دو گونه مرتعی خشک و برخی پارامترهای خاک، پژوهشی با پنج سطح تیمار کمپوست مایع شامل شاهد (بدون اعمال تیمار)، سطوح 10، 20، 30 و 40 هزار لیتر در هکتار در منطقه تم شولی نی ریز از توابع استان فارس، بر گونه های درمنه کوهی و شور بیابانی با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی، در سه تکرار اجرا شد. در نتیجه اثر کمپوست بر ارتفاع و تاج پوشش گیاه، درصد نیتروژن، کربن آلی و هدایت الکتریکی خاک در سطح پنج درصد معنی دار بود و بر میزان وزن تر و خشک گیاه، وزن مخصوص ظاهری و اسیدیته خاک معنی دار نبود. تیمارهای کمپوستی باعث کاهش اسیدیته و وزن مخصوص ظاهری خاک و سبب افزایش نیتروژن، کربن آلی و هدایت الکتریکی خاک و وزن خشک، تاج پوشش و ارتفاع گیاه گردید. بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی گیاه درمنه کوهی در مرحله رویشی و در حالت خشک، اسانس گیری به روش تقطیر با آب، و شناسایی ترکیبات با دستگاه gc و gc/mass انجام شد. نتایج نشان داد که میزان اسانس در سطح شاهد 5/0 درصد ماده خشک بود، در این سطح 31 ترکیب شناسایی شد که در کل 77/95% از ترکیبات اسانس را در بر گرفت. همچنین در سطح 10، 20، 30 و 40 هزار لیتر در هکتار، میزان اسانس به ترتیب 3/0، 28/0، 23/0 و 21/0 درصد بود. از مهمترین ترکیبات شیمیایی که با اعمال تیمار در سایر اسانس ها مشاهده نشدند، عبارتند از: ?-pinene، psi-cumene، p-cymene، furan <2-acetyl-5-methyl->، ?-terpinene، ?-thujone، terpineol-cis-?، piperitolcis-، mentha-1(7) ,8-dien-2-ol <cis-para>، 5-bromo-1-hexene، pivanolate، isoborneol propionate، davanabis-ether