نام پژوهشگر: راحله ملکی
راحله ملکی محمود ضیایی
هرگونه توسعه ای از جمله توسعهی گردشگری، اثرات مختلف اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی بر مقصدهای گردشگری دارد. هدف توسعه پایدار گردشگری به حداکثر رسانی اثرات مثبت و کاهش اثرات منفی ناشی از توسعه است. چنانچه بپذیریم که جوامع محلی مهم ترین ذینفعان توسعه گردشگری به شمار می آیند لذا نوع نگرش و دیدگاه آنان به اثرات توسعه گردشگری در مقصد از عوامل تعیین کننده در برنامه ریزی و موفقیت توسعه گردشگری مقصد خواهد بود. لذا در این پژوهش به دنبال آن هستیم که ادراک ساکنین روستاهای اطراف مجتمع تفریحگاهی نمک آبرود را از اثرات اجتماعی فرهنگی توسعه گردشگری در منطقه ارزیابی نماییم. برای این منظور و با استفاده از پیشینهی تحقیق، ابتدا ابعاد و مولفهها و شاخصهای مربوط به اثرات اجتماعی فرهنگی شناسایی و تعیین شد. سپس به روش نمونه گیری تصادفی ساده، 204 پرسشنامه مربوط به اثرات اجتماعی فرهنگی میان ساکنین چهار روستای اطراف مجموعه نمک آبرود توزیع و تکمیل شد. به منظور گونه شناسی دیدارکنندگان منطقه که با حضور خود منجر به بروز اثرات اجتماعی فرهنگی در منطقه میشوند 344 پرسشنامه نیز به روش نمونه گیری در دسترس میان دیدارکنندگان منطقه توزیع گردید. مهم ترین یافتههای تحقیق حاکی از آن است که از دید جامعه محلی افزایش آوازهی منطقه، یادگیری مهارتهای مرتبط با گردشگری، افزایش فرصت شغلی برای زنان و مردان، بهبود تسهیلات رفاهی فراغتی، مشارکت جامعه محلی، آشنایی مردم بومیمنطقه با فرهنگ مردم دیگر مناطق، افزایش درآمد، تشویق مردم بومی به تولید بیشتر صنایع دستی به عنوان مهم ترین اثرات مثبت توسعه گردشگری شناخته شد. از افزایش جرم و جنایت، بروز تعارض و درگیری بین مردم بومی و گردشگران، تغییر صنایع دستی بر طبق سلیقه گردشگران، افزایش ترافیک و آلودگیهای زیست محیطی نیز به عنوان مهم ترین اثرات منفی آن یاد شده است. همچنین یافته های تحقیق نشان میدهد که اقشار مختلف روستا، برداشتهای متفاوتی نسبت به اثرات ناشی از توسعه گردشگری دارند و بین افزایش درآمد و نگرش مردم محلی به اثرات گردشگری رابطه مستقیم وجود دارد. از طرفی با افزایش سن، تحصیلات و مدت زمان سکونت، مردم برداشت منفی تری از اثرات اجتماعی فرهنگی توسعه داشتند. در مقایسه با مردان، زنان برداشت منفی تری نسبت به اثرات گردشگری داشتند. مجردها و افراد شاغل در حوزه گردشگری نگرش مثبت تری را نسیت به اثرات اجتماعی فرهنگی توسعه گردشگری داشتند.