نام پژوهشگر: مینا قاسم پور شیراز
مینا قاسم پور شیراز مجید آروند
کلوزاپین از داروهای موثر در درمان بیماری روان پریشی (شیزوفرنی) می باشد. پژوهشگران با استفاده از تکنیک های مختلف تجزیه ای چون اسپکتروسکوپی و کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا به بررسی و سنجش کمی این دارو پرداخته اند. به علت الکترواکتیو بودنِ کلوزاپین از علم الکتروشیمی نیز برای بررسی رفتار این دارو استفاده شده است. الکترودهای خمیرکربنی به علت ویژگی هایی چون گستره ی آندی وسیع، جریان زمینه کم و قیمت تهیه ارزان از پرکاربردترین الکترودهای کار بشمار می آیند. الکترودهای اصلاح شده ی شیمیایی برای حساسیت و گزینش پذیری بهتر در مقایسه با الکترودهای خمیرکربنی ساده بکار برده می شوند. مایعات یونی به علت خواص فیزیکی و شیمیایی بی همتا به دسته ی ویژه ای از اصلاح گرهای الکترودی و بویژه اصلاح گرِ الکترودهای خمیرکربنی تبدیل شده اند. سورفکتانت ها نیز با موفقیت در اصلاحِ سطح الکترودها و برای سنجش الکتروشیمیایی داروها و ترکیبات زیستی بکار گرفته شده اند. در بخش اول این تحقیق، از یک الکترود خمیرکربنی برپایه ی مایع یونی برای بررسی رفتار الکتروشیمیایی کلوزاپین در محیط اسیدی به کمک تکنیک های ولتامتری چرخه ای و ولتامتری برجذبیِ پالس تفاضلی استفاده شد و نتایج حاصل، با الکترود خمیرکربنی ساده مقایسه گردید. این مقایسه بر سهولت و افزایش سرعت اکسایش الکتروشیمیایی کلوزاپین برسطح الکترود اصلاح شده دلالت داشت. جریان پیک آندی در دوگستره با غلظت کلوزاپین رابطه ی خطی نشان داد (6–10 × 1 – 7–10 × 2 و mol l–1 5–10 × 1 – 6–10 × 1) و حدتشخیص برای روش پیشنهادی در شرایط بهینه و با در نظر گرفتن (s/n = 3) mol l–1 10–10 × 04/9 بدست آمد. از این الکترود با موفقیت در سنجش کمی کلوزاپین در نمونه های حقیقی شامل قرص و سیالات زیستی استفاده شد. در بخش دوم این تحقیق، از یک الکترود خمیرکربنی بر پایه مایع یونیِ اصلاح شده در محل با سورفکتانتِ سدیم دودسیل سولفات برای بررسی رفتار الکتروشیمیایی و سنجش کمی کلوزاپین استفاده شد. نتایج حاصل با الکترود ساخته شده در بخش اول تحقیق و نیز الکترود خمیرکربنی ساده مقایسه شد که بر سهولت واکنش الکترودی بر سطح این الکترود نوظهور دلالت داشت. بعد از بهینه کردن شرایط آزمایش، پیک آندی در گستره ی غلظتی mol l–1 7–10 × 1 – 9–10 × 1 با مقدار کلوزاپین رابطه ی خطی نشان داد و حدتشخیص با در نظر گرفتن (s/n = 3) mol l–1 10–10 × 26/2 بدست آمد. روش پیشنهادی با موفقیت برای سنجش کمی کلوزاپین در نمونه های قرص و سیالات زیستی بکار گرفته شد.