نام پژوهشگر: شیرین شبانی
شیرین شبانی عبدالحسین دباغ
بنزوئیک اسیدها و مشتقات آنها نظیر سالیسیلیک اسیدها ترکیب های بسیار مهمی هستند که کاربردهای دارویی، بیوشیمیایی و صنعتی زیادی دارند. از این ترکیب ها در زمینه های داروئی به عنوان داروهای ضد عفونی کننده و ضد سرطان و ضد التهاب استفاده می شود، همچنین بنزوئیک اسیدها ترکیبات بلوری بی رنگ و از سادهترین کربوکسیلیک اسیدهای آروماتیک میباشند. این ماده یک اسید ضعیف محسوب میشود و از نمکهای آن به عنوان نگهدارندههای غذایی استفاده می شوند. به همین خاطر یکی از اهداف این پایان نامه سنتز و تهیه مشتقاتی از این ترکیبات می باشد. در طی این پروژه تحقیقاتی، واکنش فریدل کرافتس ترکیب های 1،4-دی متوکسی بنزن، 1،3-دی متوکسی بنزن و 1،2-دی متوکسی بنزن با معرف های متیل کلرو فرمات و استیک انیدرید در راستای سنتز مشتق های متیله شده، متیل فرمات شده و آسیله شده از این خانواده که خاصیت ضد سرطانی دارند، مورد بررسی قرار گرفت. نقش کاتالیزور، نوع و مقدار آن و اثر افزایش دما و زمان واکنش بررسی شد. در این جهت انواع کاتالیزورهای مختلف از جمله آلومینیوم تری کلراید، زینک کلراید، مایع یونی 3- کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات، بوران تری فلوراید به کار گرفته شدند. همچنین لازم به ذکر است، استفاده از مایع یونی 3- کربوکسی پیریدینیوم هیدروژن سولفات به منظور شیمی سبز و بهینه کردن شرایط واکنش و بهینه سازی راندمان مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت ترکیب های سنتز شده با تکنیک های ft–ir،1h-nmr و نقطه ذوب شناسایی شدند. در بخش دوم این پروژه، به منظور بررسی اثر استخلاف های مختلف بر روی پیوند هیدروژنی بین مولکولی مونومرها و دیمر های بای نفتل استخلاف دار (h, me, et, c7h15, t-bu, ph, bz) با استفاده از برنامه محاسباتی ms?modeling بر پایه dnp مورد مطالعه قرار گرفت. انرژی و پایداری این ترکیبات مقایسه گردید. پارامترهای هندسی مثل طول پیوند، زاویه پیوند و انرژی نسبی نیز محاسبه گردید، اطلاعات دیاستروتاپیک پیوند هیدروژنی از حلقه های 18 عضویی بین فسفانوات وهیدروژن باینول نیز مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین اثر هامت نیز بررسی شد. همچنین دو روش dmol3وhf بر پایه 6-311+ g* با هم مقایسه شد. طول پیوند، زاویه پیوند و انرژی کل ترکیب های h و c7h15 با روش های pw91/dnp و hf/6-31g* محاسبه شد. انرژی و طول پیوند و زاویه پیوند توافق خوبی را بین دو روش محاسبه نشان داد. همچنین دراین ترکیبات تنها کانفیگوراسیون های (binolr-pr, binolr-ps, binols-ps, binols-pr) که رابطه دیاسترومری داشتند، بدلیل جهت گیری فضایی مناسب تشکیل دیمر مناسب را دادند. دو مونومر با کانفیگوراسیون binolr-ps , binols-pr) ( با ایجاد دو پیوند هیدروژنی قوی تشکیل دیمر مناسب را دادند. کلمه های کلیدی: سالیسیلیک اسید، آلکیلاسیون فریدل کرافتس، آسیلاسیون فریدل کرافتس، سالیسیلات، پیوند هیدروژنی بین مولکولی،آنالیز کانفورماسیون، دیمرهای بای نفتل، رابطه هامت