آزمایش حاضر جهت بررسی اثرات زیره سیاه بر عملکرد، کیفیت تخم مرغ، میزان کلسترول زرده تخم مرغ، فراسنجه-های بیوشیمیایی خون، شمار اشرشیا کلی، بافت شناسی روده، و فعالیت سیستم ایمنی مرغ های تخمگذار انجام گردید. در این مطالعه، 100 قطعه مرغ تخمگذار (سویه های-لاینw36) در قالب یک طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار استفاده گردید، که در هر قفس 5 قطعه مرغ تخمگذار 49 هفته ای وجود داشت. تیمارهای آزمایشی مورد مطالعه شامل 0 (شاهد) ، 1، 2 و 3 درصد زیره سیاه بودند. پرندگان در یک رژیم نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار داشتند. جیره های آزمایشی بر اساس احتیاجات مندرج در راهنمای پرورش مرغان تخمگذار سویه های-لاین w36 تنظیم شد. به طوری که کلیه جیره ها از لحاظ میزان انرژی و پروتئین مشابه بودند. در طول دوره آزمایش، آب و خوراک آزادانه در اختیار پرندگان قرار گرفت. ضریب تبدیل غذایی و مصرف خوراک در سه پنج دوره دوهفته ای بررسی شد. تغذیه هیچ کدام از سطوح زیره سیاه در سه دوره ابتدائی آزمایش تاثیری بر مصرف خوراک نداشت، اما در دو دوره انتهائی و در نهایت در کل دوره سطوح 1 و3 درصد زیره سیاه منجر به کاهش دار مصرف خوراک شد (01/0p<). افزودن زیره سیاه بازده تولید تخم مرغ، ضریب تبدیل غذایی و و کیفیت پوسته را بهبود داد (05/0p<). تیترآنتی بادی علیه گلبول قرمز گوسفندی در دوره ابتدائی آزمایش تحت تاثیر جیره-های آزمایشی قرار نگرفت، هر چند با تزریق دوم گلبول قرمز گوسفندی تیترآنتی بادی علیه گلبول قرمز گوسفندی به شکل معنی داری در گروه های حاوی ز یره سیاه افزایش یافت (01/0p<). تغذیه زیره سیاه در سطح 1 درصد باعث کاهش معنی دار غلظت کلسترول و در سطح 2 درصد باعث کاهش غلظت تری گلیسیرید و افزایش معنی دار hdl پلاسما گردید (05/0p<). نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از زیره سیاه در سطوح 2 و 3 درصد باعث افزایش طول پرز و کاهش عمق کریپت و به دنبال آن افزایش نسبت طول پرز به عمق کریپت گشت (01/0p<). هم-چنین استفاده از زیره سیاه به ویژه در سطح 3 درصد آن باعث افزایش شمار سلول های گابلت شد. نکته قابل توجه اینکه زیره سیاه در هر سه سطح استفاده شده, به طور موثری باعث کاهش شمار اشرشیا کلی موجود در محتویات حد فاصل زائده میکل تا دریچه ایلئوسکال روده مرغ های تخمگذار گردید (05/0p<). نتایج این مطالعه نشان داد سطوح مختلف زیره سیاه تاثیری بر درصد تولید تخم مرغ، وزن تخم مرغ، وزن نسبی کبد، وزن نسبی طحال و میزان کلسترول زرده تخم مرغ ندارد. به طور کلی زیره سیاه تاثیرات مثبتی بر بافت شناسی روده، شمار اشرشیا کلی روده، فراسنجه های بیوشیمیایی خون و سیستم ایمنی مرغ های تخمگذارنشان داد.