فرآیند تبدیل بارندگی به رواناب در سطح یک حوزه آبخیز پیچیده بوده و دارای تغییرپذیری مکانی و زمانی است. ثابت شده است که نه تنها الگوهای بارش در زمان و مکان خیلی متغیر است، بلکه پارامترهای خاک مسئول تولید رواناب مثل ظرفیت نفوذ، رطوبت خاک و استحکام نیز خیلی متغیر است. در این پژوهش تغییرپذیری مکانی رواناب و فرسایش خاک و ارتباط آنها با پوشش گیاهی و خصوصیات خاک در مرتع نشو استان مازندران، انجام شده است. بدین منظور یک منطقه تقریبا شش هکتاری با دارا بودن درصدهای مختلف پوشش حداقل، متوسط و حداکثر گیاهی انتخاب شد. در 110 نقطه در شبکه های 30×30 متر مربعی، نمونه های خاک برداشت شدند و با شبیه سازی باران با شدت 2 میلی متر بر دقیقه و مدت زمان 11 دقیقه، نمونه های رواناب و رسوب برداشت و به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج این تحقیق نشان داد پوشش های مختلف گیاهی (حداقل، متوسط و حداکثر)، تاثیر معنی-داری بر مولفه های رواناب و رسوب در منطقه مورد مطالعه داشتند که پوشش گیاهی حداکثر، بیشترین سهم را در کاهش رواناب و رسوب در منطقه داشته است. نتایج حاصل از ماتریس همبستگی بین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با مولفه های رواناب و رسوب نشان داد درصد رس، ماده آلی، آهک و مقدار کلسیم خاک، در استحکام و پایداری خاکدانه ها و جلوگیری از هدر رفت خاک موثر بوده اند و درصد سیلت و رطوبت پیشین خاک نیز به ترتیب در کاهش نفوذپذیری خاک و به تاخیر انداختن زمان شروع رواناب و در نتیجه افزایش رواناب و فرسایش خاک تاثیر داشتند. تغییرنما های حاصل از آنالیز مکانی مولفه های رواناب و رسوب در این تحقیق کروی و نمایی می باشند که جزء مدل های سقف دار هستند و نمایانگر وابسته بودن نمونه های موجود در مکان های مختلف نسبت به یکدیگر است و وجود ساختار فضایی را نشان می دهد. در نهایت می توان بیان نمود چون داده ها همبستگی مکانی دارند، برای برآورد متغیرها در نقاط نمونه برداری نشده، استفاده از روش کریجینگ بهتر از روش های کلاسیک خواهد بود.