نام پژوهشگر: مریم امیری کردستانی
مریم امیری کردستانی مهران فرج الهی
موضوع ارزشیابی کیفیت تدریس اساتید، با توجه به حساسیت های موجود در بین سه طیف مدیران، اساتید ودانشجویان، از دیر باز در کانون توجه بسیاری از صاحب نظران بوده است. بسیاری از اساتید آن را مانعی برای پیشرفت مدارج علمی خود دانسته اند ومدیران ودانشجویان را در این مبحث مورد انتقاد قرار می دهند. در این بین دانشجویان نیز با شکایت از وضعیت نابسامان و بعضا بدون بازخورد ملموس نظام ارزشیابی کیفیت تدریس اساتید ونگران از تهدیدهای برخی از اساتیدشان، سعی در بی-اهمیت جلوه دادن ودر نتیجه عدم همکاری با دانشگاه داشته اند. بانگاهی به آمار مشارکت دانشجویان در ارزشیابی های سنوات گذشته درمی یابیم که چنان چه سیستم هشدار وتنبیه کمرنگ گردد، این آمار بسیار نزول خواهد کرد. به طور کلی وبراساس ادبیات جهانی در این زمینه، ارزشیابی های مربوط به عملکرد اساتید شامل چهار بعد: 1- خودارزیابی2- ارزیابی همکاران3- ارزشیابی دانشجویان از کیفیت تدریس اساتید و4- ارزشیابی مدیران گروه ها وروسای دانشکده ها می باشد که اغلب دانشگاهها حداقل برخی از ابعاد یادشده را در برنامه ارزشیابی کلی خود درباره اساتید لحاظ می کنند(باقریان1384،ص12).براساس نتایج بدست آمده از دانشگاه های دیگر کشورها - وخصوصا دانشگاه های آمریکا- درمی یابیم که با وجود شباهت های بین هنجارها وملاک های ارزشیابی درکشور ما ودیگر کشورها، هنوز سیستم خودارزیابی وارزیابی همکاران چندان متداول نبوده وهمچنان زوایای پنهانی از عوامل موثر بر ارزشیابی کیفیت تدریس اساتید ومتغیرهای بسیار اثرگذار ولی فراموش شده وجود دارد، که از جمله می توان به مهارت ارتباط موثر استاد ، نمرات پایان نیمسال دانشجویان، ووجود یا عدم وجود امکانات کلاسی اشاره کرد. از مجموعه مطالب عنوان شده می توان نتیجه گرفت که ارتقاء مداوم کیفیت علم، دانشگاه وآموزش عالی مستلزم توسعه درون زای فرهنگ ارزرشیابی است که به نوبه خود نیازمند روحیات ورفتارهای خودارزیابی وخود تنظیمی والتزام درونی به کیفیت درمیان یاران وذی نفعان علم وآموزش عالی است. در راستای مشاهدات چندین ساله نتایج ارزشیابی در دانشگاه ها، این تحقیق به برآورد میزان اثر بخشی و کارآیی این فرآیند از نظر افراد ذی ربط در دانشگاه های فنی مهندسی تهران پرداخته است. روش غالب در گردآوری اطلاعات این پژوهش، روش میدانی است واز یافته های تحقیق برمی آید که سوال اصلی تحقیق که همانا اثر بخش وکارآی بودن ارزشیابی است، از نظر یک گروه(مدیران) تایید نمی شود. دانشجویان به نسبت به دوگروه مدیران واساتید، اعتماد بیشتری نسبت به نتایج آزمون ارزشیابی داشته و نیز اعتقاد بیشتری به اثر بخشی وکارآیی ارزشیابی داشته اند. در مقابل اساتید ومدیران، معتقدند که ارزشیابی اساتید با هنجارهای آکادمیک همخوانی نداشته وملاک های دیگری را در ارزشیابی دخیل دانسته ودانشجویان را منابع معتبری برای ارزشیابی کیفیت تدریس خود نمی-دانند. واژه های کلیدی: ارزشیابی کیفیت تدریس- دانشگاه های فنی مهندسی- کارآیی- اثربخشی- افراد ذی ربط