چکیده این تحقیق به منظور بررسی اثر عمل آوری کاه گندم با اوره و آمونیاک بر میزان مصرف و قابلیت هضم کاه گندم انجام شد. در این تحقیق اثر و مقایسه افزودن اوره و آمونیاک بر سیلاژ کاه گندم در قالب 3 آزمایش جداگانه بررسی شد. در ابتدا کاه گندم با 4% اوره و 4% گاز آمونیاک به طور مجزا سیلو و بعد از مدت 21 روز سیلوها باز، و در هوای آزاد قرار داده و سپس ترکیب شیمیایی کاه های سیلو شده و کاه بدون عمل آوری اندازه گیری شد. آزمایش اول: فراسنجه های تجزیه پذیری کاه های عمل آوری شده بصورت کیسه های نایلونی در زمان های0، 2، 4، 8، 12، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت اندازه گیری شد. آزمایش دوم: پارامتر های تولید گاز کاه های عمل آوری شده در زمانهای 2، 4، 8، 12، 24، 36، 48، 72، 96 و 120 ساعت انجام داده شد. آزمایش سوم: اثر کاه عمل آوری شده با اوره و آمونیاک بر میزان مصرف و قابلیت هضم آن در گوسفند نر بلوچی در قالب یک طرح مربع لاتین بررسی گردید. اثر فراوری بر میزان پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی در تیمار ها معنی دار بود (p<0/05). بالاترین پروتئین خام در تیمار اوره مشاهده شد. در تجزیه پذیری شکمبه بخش b تحت تأثیر عمل آوری قرار گرفته بود اما بالاترین میزان تجزیه در کاه عمل آوری شده با آمونیاک مشاهده گردید و با تیمار اوره و شاهد دارای اختلاف معنی دار بود (p<0/05). در فراسنجه های تولید گاز، بیشترین تولید گاز در مقایسه با تیمار شاهد در کاه های عمل آوری شده با اوره و آمونیاک بود اما بالاترین نرخ تولید گاز را کاه عمل آوری شده با آمونیاک داشت که دارای اختلاف معنی داری بودند (p<0/05). در آزمایش سوم، به منظور مکمل جیره های غذایی به مقدار مشخص و مساوی از ملاس، پودر گوشت و مکمل های ویتامین ها و مواد معدنی افزوده شد. قابلیت هضم ظاهری کاه ها و مقدار مصرف اختیاری آن در گوسفند نر بلوچی اندازه گیری شد. با استفاده از داده های بدست آمده، شاخص ارزش غذایی تیمار ها برآورد گردید و با هم مقایسه شد. نتایج نشان داد، در اثر عمل آوری کاه با اوره و آمونیاک میزان مصرف اختیاری و قابلیت هضم مواد مغذی کاه در گوسفند افزایش معنی داری داشت (p<0/05). اما بالاترین شاخص ارزش غذایی مربوط به تیمار 3 (کاه عمل آوری شده با آمونیاک) بود که در تغذیه گوسفند مشاهده شد (p<0/05). بر اساس داده های بدست آمده چنین نتیجه می توان گرفت که، عمل آوری کاه گندم با استفاده از گاز آمونیاک نسبت به اوره سبب بهبود بیشتر ارزش غذایی می شود. کلمات کلیدی: اوره، آمونیاک، کاه گندم، قابلیت هضم، تجزیه پذیری، تولید گاز، گوسفند بلوچی.