نام پژوهشگر: معصومه نادری
معصومه نادری کبری خ
هنر فراخوانی شخصیت های گذشته از جمله مسائل مهمی است که مورد توجه شاعران معاصر عربی بوده و بازتاب بسیاری در آثارشان داشته است. این هنر، در غنای زبان شعری و شکوفایی و باروری آن و نیز بیان غرضهای مورد نظر به بهترین نحو جلوه گر شده شاعر از طریق آن از حالت گزارشی و خطابه گری شعر کاسته و با به کارگیری شخصیتهای بنام گذشته جلوه های تازه ای به آن می افزاید. نزار قبانی از جمله شاعرانی است که در جای جای آثارش از این هنر بهره برده و سعی داشته اهداف خود را از این رهگذر بیان داشته و تجربه های نوین شعری اش را به تصویر بکشد. به نظر می رسد آنچه وی را به این امر وا می دارد، جدای از توجه به آثار گذشتگان، علل متفاوت دیگری چون مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و ملی می تواند داشته باشد. وی از میان شخصیت های تاریخی خود آنانی را بر می گزیند که با ماهیت افکار، قضایا و دردهای او هماهنگ و سازگار باشد؛ لذا ماهیت حیات تاریخی عرب ها در دهه های اخیر، شکست ها، ناکامی ها، استعمار و سلطه ی قدرتمندان ستم پیشه، همگی در چگونگی استمداد شاعران معاصر عرب از شخصیت های دینی، مردمی، ادبی و سیاسی نمود می یابد. در این میان شخصیت هایی چون حضرت محمد (ص)، امام حسین (ع)، حضرت مسیح (ع)، شهریار، شهرزاد، لیلی و مجنون، صلاح الدین ایوبی، فرعون، هولاکو، متنبی، ابوالعلاء معری و ... که هر کدام به نوبه ی خود بیانگر نوعی از جلوه های متفاوت دوره ی گذشته اسلام و عرب هستند، سهم بیشتری را در مقایسه با دیگران به خود اختصاص می دهند. آنچه در بالا آمد و بسیاری از دلایل ناگفته ی دیگر که در متن پایان نامه به آنها اشاره خواهد شد، ما را بر آن داشت تا به این موضوع –فراخوانی شخصیت های تاریخی در شعر نزار قبانی- پرداخته و ابعاد مختلف آنرا مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.