چکیده به منظور مقایسه دو توده بذری حاصل از کشت های بهاره و پاییزه از ژنوتیپ های متحمل به سرمای عدس (lens culinaris medik.) در دو نظام زراعی رایج و اکولوژیک، آزمایشاتی در شرایط آزمایشگاه و مزرعه صورت گرفت؛ در شرایط آزمایشگاه دو توده بذری پاییزه و بهاره مربوط به 11 ژنوتیپ متحمل به سرما و رقم محلی رباط در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار از نظر درصد جوانه زنی و تولید گیاهچه های طبیعی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بذرهای حاصل از کشت پاییزه کیفیت بذر بالاتری نسبت به بذرهای حاصل از کشت بهاره داشتند. پس از بررسی نتایج آزمون جوانه زنی و مشاهده گیاهچه های نرمال، 4 ژنوتیپ و رقم رباط انتخاب شدند و توده های پاییزه و بهاره آنها در دو نظام زراعی رایج شامل استفاده از علف کش پیش کاشت تریفلورالین و اکولوژیک شامل فقط استفاده از کود دامی بدون کنترل علف هرز، در شرایط مزرعه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد مقایسه شدند. نتایج نشان داد؛ در شرایط مزرعه، توده پاییزه و بهاره از نظر درصد سبز شدن تفاوت معنی داری نداشتند، اما از نظر سایر صفات شامل عملکرد دانه و بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن و تعداد دانه در بوته، برتری با توده پاییزه بود. همچنین کلیه صفات اندازه گیری شده عدس در نظام رایج نسبت به نظام اکولوژیک برتر بود. کلمات کلیدی: کیفیت بذر، گیاهچه طبیعی، درصد سبز شدن، نظام زراعی رایج و اکولوژیک، عملکرد عدس.