این پژوهش به منظور بررسی« مقایسه نقش منطقه آزاد ارس و قشم در توسعه صنعت گردشگری» به روش توصیفی-کتابخانه ای می باشد. یافته های تحقیق چنین بیان گردید: قابلیتهای متنوع گردشگری و زیست محیطی قشم،قرار گرفتن در حاشیه شمالی خلیج فارس و دریای عمان ، از مزیت های قابل توجهی است که نمی توان به آسانی از آن گذشت . منطقه آزاد قشم با کمترین هزینه نسبت به سایر رقبا می تواند از این قابلیت ها در جذب گردشگری و رونق تجارت استفاده نمایند. جزیره قشم در نزد گردشگران و مردم عادی شناخته شده تر می باشد. بزرگترین مزیت ژئوپلتیکی منطقه آزاد ارس قرار گرفتن آن در گستره جغرافیایی کریدورهای ارتباطی شمال- جنوب و شرق- غرب می باشد که از این طریق می تواند به عنوان پل ارتباطی و حلقه اتصال اقتصاد داخل با محیط پیرامونی و نیز حلقه اتصال و کانون رقابت و شکوفایی اقتصادهای پیرامونی و به تبع آن اقتصاد داخلی ایفای نقش نماید. با توجه به موقعیت جغرافیایی و پیشینه تاریخی این منطقه جلفا یکی از دروازه-های مهم حیات اقتصادی ایران بشمار می رفت. علاوه بر این، منطقه شمال غرب ایران به لحاظ ظرفیت های اقتصادی محیطی نیز منطقه ای غنی محسوب می شود که این ویژگی می تواند زمینه ساز توسعه سرمایه گذاری در منطقه آزاد ارس باشد.و در نتیجه بتواند صنعت گردشگری را توسعه بخشد. منطقه آزاد ارس با وجود برخورداری از پتانسیل های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی توانمند، هنوز به لحاظ کارکردی در عرصه مبادلات تجارتی ایران نقش آفرینی موفقی ندارد. البته این ضعف کماکان در مورد تمام مناطق آزاد ایران دیده می شود. شاید بزرگ ترین دلیل این امر نیز، عدم تبیین یا تبیین ضعیف فلسفه وجودی مناطق آزاد در ایران باشد که مناطق آزاد ایران را به لحاظ کارکردی با محدودیت ها و کاستی های متفاوت روبرو کرده است.