نام پژوهشگر: فردین مو’منی
فردین مو’منی مختار قبادی
به منظور بررسی اثرآبیاری تکمیلی و کاربردمقادیرمختلف روی و پتاسیم برخصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی نخود(cicer arietinum l.) در شرایط مزرعه، آزمایشی درسال زراعی 88-1387 در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه ی بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش فاکتور آبیاری در دو سطح (عدم آبیاری= w1وآ بیاری تکمیلی= w2) بعنوان کرت اصلی و ترکیب چهار سطح فاکتور روی ازمنبع سولفات روی (صفر=zn3=40 ، zn2=20 ، zn1 و zn4=60kg/ha ) همراه با فاکتور پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم در سه سطح(صفر=k2=50 ،k1 وk3=100kg/ha)درکرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی دار بر صفات زراعی و فیزیولوژیکی گیاه نخود و غلظت روی موجود در دانه داشت بطوری که موجب کاهش عملکرد و اجزاء آن (بجز وزن صد دانه)، میزان کلروفیل اسپد، کلروفیل ب و کل، rwc، غلظت روی موجود در دانه نخود، شاخص های رشد (tdm، lai، cgr، nar، lar) و باعث افزایش میزان پرولین، پروتئین های ذخیره ای دانه و rwd شد. سطوح مختلف روی نیز تأثیر معنی دار بر صفات زراعی، فیزیولوژیکی گیاه نخود و غلظت روی موجود در دانه داشت بطوری که بیشترین عملکرد و اجزاء آن و غلظت روی موجود در دانه مربوط به مصرف 40kg/ha روی بود. بیشترین میزان پرولین، کلروفیل آ و کل، rwd و rwlمربوط به مصرف 20kg/ha روی و بیشترین میزان پروتئین مربوط به مصرف 20، 40 و 60kg/ha روی و بیشترین میزان کلروفیل ب مربوط به مصرف 20 و 40kg/ha روی و بیشترین میزان کلروفیل اسپد و rwc مربوط به مصرف 60kg/ha روی بود. همچنین سطوح مختلف پتاسیم نیز تأثیر معنی دار بر صفات مورفولوژیکی، زراعی، فیزیولوژیکی گیاه نخود و غلظت روی و پتاسیم موجود در دانه داشت بطوری که بیشترین تعداد شاخه ثالثیه در بوته مربوط به عدم مصرف پتاسیم و بیشترین میزان عملکرد و شاخص برداشت مربوط به مصرف 50 و 100kg/ha پتاسیم و بیشترین تعداد غلاف در بوته، دانه در بوته مربوط به مصرف 100kg/ha پتاسیم و بیشترین میزان پرولین مربوط به عدم مصرف و مصرف 50kg/ha پتاسیم و بیشترین میزان پروتئین، کلروفیل آ، کلروفیل ب و کل، rwc وrwl و غلظت روی موجود در دانه مربوط به عدم مصرف پتاسیم بود، بیشترین میزان rwd و غلظت پتاسیم موجود در دانه نیز مربوط به مصرف 50kg/ha پتاسیم بود. روند تغییرات شاخص های رشد (tdm، lai، cgr، nar، lar) در روزهای پس از کاشت بین تیمارهای مصرف و عدم مصرف روی و پتاسیم تقریبا مشابه بود. اثرات متقابل دوگانه و سه گانه در ارتباط با برخی صفات معنی دار و برخی دیگر غیرمعنی دار بود بطوری که بیشترین عملکرد دانه به میزان kg/ha 1856 در تیمار آبیاری تکمیلی، مصرف 40kg/ha کود سولفات روی و 100kg/ha کود سولفات پتاسیم، بیشترین میزان غلظت روی موجود در دانه به میزان 56.160kg/mg با انجام آبیاری تکمیلی و به ترتیب مصرف مقادیر 60 و50kg/ha کود سولفات روی و پتاسیم و بیشترین میزان غلظت پتاسیم موجود در دانه به میزان 92/1 درصد با مصرف100kg/ha کود سولفات پتاسیم و عدم مصرف کود سولفات روی بدست آمد.