به منظور بررسی اثرات برگ و ساقه ی گیاه سرخارگل (echinacea purpuera) بر عملکرد و سیستم ایمنی جوجه های گوشتی، مطالعه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با 7 جیره حاوی سطوح مختلف 0/0، 4/0، 8/0، 2/1، 6/1، 0/2 و 4/2 درصد استفاده گردید. تعداد 280 قطعه جوجه ی یک روزه (سویه راس 308) با تیمارهای فوق که طبق nrc 1994، تنظیم شده بودند، به مدت 42 روز تغذیه شدند. وزن بدن، افزایش وزن بدن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی بطور دوره ای و وزن نسبی اندام های درونی بدن شامل: چینه دان، پیش معده، سنگدان، پانکراس، دوازدهه، ژژونوم، ایلئوم، کبد، طحال و بورس در آخر دوره اندازه گیری گردیدند. ارزیابی ایمنی برای تعیین پاسخ حساسیت بازوفیل پوست در سن 14 روزگی با تزریق فیتوهماگلوتنین در بین پرده سوم و چهارم انگشتان پا انجام شد. شمارش تفریقی گلبول های سفید در سن 42 روزگی انجام شد. ارزیابی تست srbc با تزریق گلبول قرمز گوسفند (سوپانسیون 10% در pbs) در عضله سینه در سن 28 و 35 روزگی در یک پرنده از هر تکرار انجام گردید و خونگیری از ورید زیر بال برای تعیین تیتر آنتی بادی نسبت به srbc، بوسیله آگلوتینه شدن در سرم همه ی پرنده های انتخاب شده یک هفته ی بعد انجام شد. سنجش تیتر آنتی بادی علیه بیماری های نیوکاسل با خونگیری یک هفته پس از واکسیناسیون بررسی شد. همچنین متابولیت های خون شامل گلوکز، کلسترول، کلسیم، تری گلیسیرید، آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترنسفراز، آسپارتات آمینوترنسفراز، پروتئین کل و نسبت هتروفیل به لمفوسیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل، گروه های آزمایشی تفاوت معنی داری را برای افزایش وزن دوره ای، ضریب تبدیل دوره ای، پاسخ پوست به تزریق فیتوهماگلوتنین در 14 روزگی و igm نشان ندادند؛ در حالی که مصرف خوراک در دوره ی رشد و کل (05/0p< )، تیتر آنتی بادی علیه نیوکاسل، عیار پادتن کل، igg تولید شده علیه گلبول قرمز گوسفند (srbc) در سن 35 و 42 روزگی و میزان کلسیم و alt سرم در 42 روزگی و همچنین وزن نسبی طحال و بورس بین دو تیمار 4/? و 4/2 درصد معنی دار نشان دادند (05/0 p<). فاکتور های خونی شامل glu، tp، tg، chol، ast، alp، نسبت هتروفیل به لمفوسیت، و همچنین وزن دوازدهه، ژژونوم و ایلئوم بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری نداشتند (05/0p> ). بنابراین استفاده از گیاه سرخارگل علاوه بر بهبود شاخص های مربوط به عملکرد، می تواند سبب ارتقای سیستم ایمنی و افزایش سلامت گلّه شده و به عنوان جایگزینی برای ترکیبات آنتی بیوتیکی در نظر گرفته شود.