نام پژوهشگر: سیدهادی حسینی میقان
سیدهادی حسینی میقان ابوالحسن شهواری
شورش های خوارج در دوره خلافت عباسی نیازمند شناخت کافی از اصل پیدایش آنها می باشد.آگاهی از مبداء پیدایی و دگرگونی های حاصل از انشعابات و وقوف به اصول اندیشه ها از خاستگاه سیاسی آنها سرچشمه می گیرد. این تحقیق حرکت خوارج را در نگرشی تاریخی و در قرون اولیه هجری بررسی می کند.لذا سعی شده است زمینه های شکل گیری شورش ها و کشیده شدن آن به منطقه ی ایران را بابررسی ساختار اجتماعی،سیاسی آن پس از ورود اسلام مورد تحلیل قرار دهد. شناخت دستگاه اموی و فراز و فرودهای آن،معرفی سیستان به عنوان مهمترین کانون فعالیت خوارج و ائتلاف سیاسی خوارج با عباسیان عناوین مباحثی است که در این تحقیق بدان پرداخته شده است . خلافت عباسیان وبررسی شورش ها دراین دوره باعنصرایرانی ارتباط نزدیک دارد.مردم مناطق تحت نفوذ خوارج وحوزه قدرت والیان خلیفه در دو طبقه و با نگرشی متفاوت برخورد می کردند. چرخش ایدئولوژیک ، انتخاب تاکتیک جدیدآنان برای تغییر مسیرفکری،عقیدتی به مطالبات اجتماعی بود.نابسامانی اجتماعی وحق کشی های دستگاه عباسی ، زمینه را برای ائتلاف مخالفان این سلسله فراهم کرد.قیام حمزه بن آذرک در چنین اوضاع واحوالی رقم خورد، درگیری وی با والیان اعزامی وتبادل نامه بین هارون وحمزه از رخداد های مهم این دوره می باشد.با روی کار آمدن طاهریان و صفاریان حکومتهای نیمه مستقل و مستقل ایرانی ، یکی با سرکوب و خشونت و دیگری با تاکتیک نزدیکی به خوارج پس از حدود سه قرن ، شعله های این سازمان اجتماعی گسترده راخاموش کردند.پس ازمرگ یعقوب حضور خوارج به شکل همزیستی مسالمت آمیز تعریف شده است. کلیدواژه:عباسیان، امویان ، خوارج، حکمیت،فرق ، ایران،سیستان، طاهریان، صفاریان