نام پژوهشگر: زهرا آقایی
زهرا آقایی سعید رضایی شریف آبادی
طبق اصل برابری انسان ها، نابینایان و کم بینایان نیز باید از فرصت های برابر با سایر افراد جامعه بهره مند شوند. در عصر حاضر، برای دسترسی نابینایان به منابع دانش و اطلاعات در عرصه های مختلف آموزشی و پژوهشی، نیاز است تمام ظرفیت هایی که می تواند به آنها در این مسیر یاری رساند، فعال گردد. فناوری ها از جمله ی این ظرفیت ها هستند. از میان فناوری های نوین می توان به فناوری دی زی اشاره کرد. این فناوری بر اساس استاندارد دی زی که استانداردی بین المللی است، ایجاد شد و توسعه یافت. این استاندارد بر روی محتوا و ساختار فایل های مورد نیاز برای تولید کتاب های گویای دیجیتال متمرکز می شود. این پژوهش با هدف بررسی فواید فناوری دی زی و ویژگی های آن، امکان به کارگیری این فناوری را در کتابخانه ها و مراکز نابینایان شهر تهران مورد سنجش قرار می دهد. پژوهشگر در این پژوهش ضمن معرفی فناوری دی زی و ویژگی های آن، به تجربه ی به کارگیری این فناوری در برخی کشورها پرداخته و در ادامه امکان سنجی مورد اشاره را بررسی می نماید. جامعه ی آماری پژوهش، کتابخانه ها و مراکز نابینایان شهر تهران است. پژوهشگر در این پژوهش از روش پیمایشی- توصیفی استفاده نموده و در دو سطح، به کمک مصاحبه و پرسشنامه به گردآوری داده ها پرداخته است. در سطح اول مصاحبه ی آزاد با کارشناسان و در سطح دوم توزیع پرسشنامه در میان کتابداران کتابخانه ها و مراکز نابینایان شهر تهران. پرسشنامه شامل سه بخش مشخصات کلی کتابخانه، میزان آشنایی با فناوری دی زی و موانع به کارگیری فناوری دی زی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد عدم آشنایی با فناوری دی زی در سطوح مختلف به ویژه رده های بالای مدیریتی، مانع اولیه در عدم به کارگیری این فناوری است. از دیگر موانع عمده می توان به عدم وجود تشکیلات و سازمان های مردمی که پیگیر چنین مسائلی باشند؛ عدم تخصیص تسهیلات مالی؛ عدم سازگاری نرم افزار دی زی با ویژگی های زبان فارسی اشاره کرد. در متن این پژوهش ضمن بررسی این موانع، راهکارهایی جهت رفع آنها مطرح شده و در پایان پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه گردیده است.