نام پژوهشگر: ابراهیم نظری

تاریخ تشیع ایلام و پشتکوه از صفویه تا پهلوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1390
  ابراهیم نظری   حجت اله ایزدی

تاریخ تشیع همواره در طول دوران پر فراز و نشیب خود شاهد رنج ها ، مشقت ها و گرفتاری های فراوان بوده است . و انسان ها و مردمان جوامعی که در بسط و توسعه ی آن چه رنجها که برجان خویشتن تحمل نکردند . تا آنکه آن را به دست ما رسانده و از میوه شیرین آن کام ما را شیرین تر نموده اند . منطقه ی پشتکوه یکی از نواحی است که نقشی بی بدیل در توسعه ، بسط و گسترش فرهنگ تشیع داشته است . منطقه ای که حتی از قلم و نگاه تیزبین ترین تاریخ نگاران افتاده است و یا حداکثر ، فقط با بردن نامی از آن اکتفا شده است . منطقه ی پشتکوه که از لحاظ جغرافیایی تقریبا با استان ایلام کنونی برابری می نماید در طول تاریخ پر فرازو نشیب خود شاهد و ناظر حوادث گوناگون سیاسی ، نظامی و فرهنگی بوده است که هر کدام به نوبه ی خود نقشی تاثیر گذار بر گسترش فرهنگ تشیع در این دیار و نیز در سرزمین ایران اسلامی داشته است . نزدیکی به سرزمین عراق که کانون فعالیت های شیعیان در دوران خلافت و امامت امامان معصوم (ع) بوده است ، همواره این منطقه را از موقعیتی استراتژیک برخوردار ساخته است . رفت و آمدهای مردم این دیار با ساکنان سرزمین مجاور که قلب تپنده ی شیعه در طول تاریخ بوده است ، قرار گرفتن برسر مسیر کاروانیانی که در طی زمانهای مختلف رهسپار شهرهای مذهبی عراق از قبیل کربلا ، نجف و ... بوده اند شرایطی ویژه برای این منطقه رقم زده است به گونه ای که مردمان مرزدار این سامان در بسیاری از آداب و رسوم و فرهنگ خاص خود تابع و پیرو مذهب شیعه و نیز مردمان آن سوی مرز که تفکرات و فرهنگی شیعی دارند ، می باشند . سرزمین عزیزی که به علت های مختلفی همچون دور بودن از مرکز ، صعب العبور بودن به علت کوهستانی بودن منطقه و نیز دلایلی دگر از قلم تاریخنگاران به دور مانده و زوایای پنهان فراوانی برای آشکار شدن دارد ، آنچه که در این پایان نامه فرا روی خوانندگان و پژو هندگان تاریخ قرار می گیرد پرداختن به موقعیت جغرافیایی منطقه در طی ادوار مختلف تاریخی ، پرداختن به امامزادگان منطقه که یکی از پرشمار ترین ناحیه های مقدسه نسبت به مناطق دیگر ایران اسلامیمان می باشد که همواره نشانگر گسترش تشیع در طول تاریخ منطقه پشتکوه بوده است می باشد . همچنین کاوش و نشان دادن اوضاع و احوال سیاسی این سامان و نیز سیر در حوادث نظامی و جنگ های صورت پذیرفته از صفویه تا پهلوی در این دیار . زدن نقبی بر اوضاع و احوال فرهنگی و نیز دانشمندان ، فضلا ، اندیشمندان و شعرای مطرح این خطه و نیز ما برآن بوده ایم ، با نگاشتن و مطرح کردن آنچه که فراروی خوانندگان عزیز قرار دارد ، گوشه ای ناچیز از تمدن و فرهنگ 8000 ساله مان را از بطن تاریخ فراموش شده اش بیرون بکشیم و فرا روی تاریخ نگاران ، تاریخ پژوهان و دوستداران فرهنگ و تمدن ایران اسلامیمان قرار دهیم