نام پژوهشگر: مصظفی مرادی دشت پاگردی
مصظفی مرادی دشت پاگردی حسن وقارفرد
پراکنش زمانی و مکانی نامناسب ریزشهای جوی، خشکسالیهای متعدد و سیلابهای مخرب از عواملی هستند که بر روی نوسانات سطح سفرههای آب زیرزمینی تأثیر سوء میگذارند. در همین راستا برداشت های بیرویه بشر از سطح سفره های آب زیرزمینی بیلان آبهای زیرزمینی را به شدت بر هم زده است. مهار و جمعآوری سیلابهای شدید و مخرب از یک سو و انحراف و هدایت حجم بسیاری از سیلاب به مناطق مستعد پخش سیلاب از سوی دیگر می تواند یکی از راهکارهای مناسب در راستای تغذیه سفرههای آب زیرزمینی باشد. در این تحقیق مناطق مستعد پخش سیلاب در استان چهارمحال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفته است. استان چهارمحال و بختیاری از وضعیت بارش مناسبی برخوردار میباشد. از سوی دیگر وضعیت بیلان آبهای زیرزمینی در این استان با مشکلات جدی روبروست. معیارهای مورد استفاده در مکانیابی مناطق مستعد شامل نفوذپذیری سطحی، شیب، ضخامت آبرفت، توانایی انتقال آب در آبرفت و کیفیت آبرفت میباشد. پس از تهیه نقشههای مورد نیاز با استفاده از روش زمینآمار و همچنین تولید نقشه بافت خاک با کاربرد سنجش از دور، از مدلهای تلفیق شامل منطق بولین، روش شاخص همپوشانی، ضرب فازی و خوشهبندی فازی استفاده شد. در روش بولین 10 درصد از سطح کل استان مناسب پخش سیلاب میباشد. در روش شاخص همپوشانی 85/10درصد، در مدل خوشهبندی فازی 42/14 درصد و در عملگر ضرب فازی 23/15 درصد از سطح کل استان مستعد پخش سیلاب میباشند. با توجه به ماهیت فازی در روشهای ضرب فازی و خوشهبندی فازی، این دو روش از دقت بالاتری نسبت به دیگر روشها برخوردار میباشند. روش خوشهبندی فازی به دلیل اینکه برای هر کدام از معیارها به تعداد خوشهها، نقشه فازی شده وجود دارد بنابراین نسبت به روش ضرب فازی از انعطافپذیری بالاتری برخوردار میباشد. در بین معیارهای بررسی شده برای انتخاب عرصههای مستعد پخش سیلاب، لایه نفوذپذیری بیشترین محدودیت را در برگرفته است که این مسئله به بافت کلی استان که در کلاس سنگین قرار گرفته بر میگردد. ببیشترین محدودیت بعد از نفوذپذیری سطحی، ضخامت آبرفت میباشد.