نام پژوهشگر: مجید رحمانی گهر
مجید رحمانی گهر حمیدرضا مسلمی
پونه کوهی گیاهی از خانواده نعناع است که در نقاط مختلف جهان پراکنش دارد. سرشاخه این گیاه در تهیه صابون وعطرسازی ودارو مورد استفاده است. گیاه پونه کوهی oreganum vulgare یکی از گیاهان دارویی اسانس دار ایران می باشد که به علت دارا بودن خواص التیام دهنده وضدعفونی کننده زخم از قدیم الایام در طب سنتی مورد استفاده قرار می گرفته است . استافیلوکوکوس اورئوس کوکسی های گرم مثبتی می باشند که به صورت کروی یا بیضی شکل که مانند خوشه انگور پهلوی یکدیگر قرار می گیرند . تعداد 20 سر رت را بیهوش کرده و پس از تراشیدن موضع جراحی، برشی دایره وار به قطر 15 میلی متر در پوست ناحیه مذکور در شرایط استریل ایجاد گردید. پس از گذشت 24 ساعت، در محل زخم ایجاد شده در تمامی موش ها، 5-6 قطره از باکتری استافیلوکوکوس اورئوس با رقت cc 104 تلقیح گردید. در شرایط کاملاً یکسان 10 موش به عنوان گروه تحت درمان با عصاره گیاهی پونه کوهی و 10 موش دیگر به عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. در گروه درمان، 4ساعت پس از تلقیح باکتری، سطح ضایعه کاملاً با عصاره پونه کوهی آغشته گردید و سپس تا 7 روز به فواصل 24 ساعت ادامه یافت. اما در گروه شاهد هیچ گونه تیماری برروی زخم انجام نشد. پس از گذشت 8 روز از شروع آزمایش از سطح تمامی موش ها نمونه اخذ شده و در شرایط استریل وزن گیری و ثبت گردید. در اسرع وقت در مجاورت یخ داخل محیط bhi جهت بررسی چگونگی تأثیر عصاره بر مهار رشد باکتری به آزمایشگاه ارسال گردید. قطعات بافت اخذ شده که داخل محیط bhi به آزمایشگاه انتقال یافته بود کاملاً در محیط bhi برات توسط هاون چینی در کنار شعله و در شرایط استریل یکنواخت گردید. پس از هموزن کردن بافت در محیط bhi ، رقت سازی به عمل آمده و پس از رقت سازی تا رقت 3-10 در پلیت های حاوی محیط tca به صورت کشت سطحی کشت داده شده و پس از گذشت 20ساعت، رقتی که تعداد کلونی های آن بین300-30 عدد بود شمارش گردید. نتایج آماری نشان داد میانگین گروه کنترل 106 × 7 باکتری در هر گرم بود و میانگین گروه آزمایش 105 ×2 درهر گرم بوده و p کوچکتر از05/0بدست آمد. در نتیجه می توان بیان داشت که، عصاره حاصل از این گیاه می تواند باعث مهار رشد باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در زخم عفونی شده با این باکتری در مدل حیوانی موش صحرایی گردد. کلمات کلیدی: پونه کوهی، زخم جراحی، استافیلوکوکوس اورئوس مقدمه و هدف در کشور ما استفاده از طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی از دیر باز مورد توجه طبیبان بوده و در حال حاضر علیرغم پیشرفت چشمگیر علوم دارویی،شاهد این هستیم که اعتقاد عجیبی به گیاهان دارویی وجود دارد.نیازمندی به گیاهان دارویی زمانی جدی تر پیگیری شد که طبق آمار رسمی سازمان بهداشت جهانی،گفته شد داروها با منشا شیمیایی در وهله اول یک سم به حساب می آید و باید از مصرف بی رویه آن خودداری کرد.آنتی بیوتیک ها جز داروهایی هستند که به علت مصرف نادرست ،نسبت به بعضی از سویه های باکتری ها مقاوم شده اند. استافیلوکوکوس اورئوس از این قاعده جدا نیست و نسبت به بعضی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده جهت مقابله با عفونت های ایجاد شده مقاوم شده است. پونه کوهی از گیاهان بومی ایران است که ترکیبات عمده موجود در اسانس عصاره اندام هوایی آن اثرات ضدمیکروبی داشته و دردرمان بیماری های مختلفی در علوم پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.در این تحقیق بر آن شدیم تا تاثیرات عصاره این گیاه بومی را ازلحاظ علمی و عملی در شرایط آزمایشگاه و بالین در شرایط عفونی با باکتری استافیلوکوکوس اورئوس ،اثبات نماییم تا کمک ناچیزی به علم دامپزشکی در درمان بهتر عفونت های جراحی کرده باشیم.