یکی از رویکردهایی که امروزه در نقد ادبی به دلیل پیوند ادبیات با روان شناسی مورد توجه فراوانی قرار می گیرد نقد روان شناختی است. بر مبنای این نوع از نقد قادر خواهیم بود نحوه تکوین ادبیات و مراحل ایجاد آن را تبیین کرده و نیز بر پایه آثار ادبی در مورد حالت روانی و شخصیت خالق آن، به کنکاش پرداخته و به درکی درست نسبت به رازهای درونی اثر ادبی برسیم. این پایان نامه که در مورد تحلیل شخصیت و ادب ابن رومی نگارش شده، بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل اشعار وی و بررسی محتوا، به برخی از حالتها و ویژگیهای شخصیتی او از جمله احساس حقارت، عقده حقارت و مکانیسم های دفاعی ـ روانی بپردازد و شخصیت وی را با استفاده از مفاهیم و نظریه های شخصیت مورد ارزیابی و سنجش قرار دهد. در پایان می توان به این نتیجه رسید که اگر ابن رومی احساس های حقارت خود را بهتر می شناخت و برای جبران آنها از مکانیسم های دفاعی پخته تری استفاده می کرد، می توانست به جایگاهی که درخورش بود، برسد.