یکی از مولفه های بسیار مهم در ارزیابی ساختارها ، پویش ها و تحولات اجتماعی و سیاسی در هر جامعه ای شناخت و تبیین نقش رهبران به عنوان عنصر کلیدی در شکل دهی به این تحولات به شمار می آید چرا که علی رغم شکل گیری ساختارها و ایفای نقش این ساختارها در تحولات اجتماعی همچنان این رهبران هستند که با قرار گرفتن در موقعیت های تصمیم گیری ، تصمیم سازی و مدیریت کلام به این تحولات سمت و سوی خاصی می دهد . یکی از عرصه هایی که به طور قابل ملاحظه ای از نقش آفرینی عنصر رهبری در جوامع کنونی تأثیر می پذیرد عرصه سیاست خارجی کشورها است از این رو است که امروزه در میان نظریات گوناگون در زمینه سیاست خارجی مطالعه نقش رهبران از اهمیت قابل توجهی برخوردار است و تئوری های گوناگونی را در این عرصه شاهد هستیم . از سوی دیگر با نگاهی به ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران و تحولات سه دهه گذشته می توان به این واقعیت پی برد که رهبری ضمن برخورداری از جایگاه قانونی بالا به عنوان یکی از اساسی ترین متغیرهای موثر در سیاست خارجی ایران بوده و به نهاد رهبری نقش موثر و بی بدیلی در تصمیم سازی و تصمیم گیری در این عرصه بخشیده است . از سویی دیگر جایگاه بالای ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی ایران و حدود اختیارات و وظایف رهبر به عنوان ولی فقیه جامعه اسلامی فضایی را ایجاد کرده است که بدون در نظر گرفتن نقش رهبری ارائه تبیینی واقع بینانه از سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی ایران ناقص خواهد بود . سوالی که در این جا مطرح است این است که نقش از چه گستره و عمقی برخوردار است ؟ بر چه مبانی و مولفه های نظری استوار است ؟ مصادیق عینی این نقش آفرینی در دوره های گوناگون کدامند ؟ و در کل چگونه می توان ابعاد گوناگون نقش آفرینی رهبری را با اتکا به مطالعه عناصری چون نظریه ولایت فقیه ، ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی و نهایتاً سیر تحولات سه دهه گذشته تبیین و تحلیل نمود . برای فهم بهتر این موضوع در این رساله با هدف بازنمایی و تبیین نقش رهبری در سیاست خارجی در پی پاسخگویی به این پرسش هستیم که بر اساس آموزه های نظریه ولایت فقیه به عنوان بنیاد اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران رهبری از چه جایگاهی در تعیین چارچوب های نظری و الزامات عملی سیاست خارجی برخوردار است از سویی دیگر تلاش خواهد شد تا این نقش از رهگذر مطالعه مفاد قانون اساسی بیش از بیش تبیین و تحلیل گردد . از سویی دیگر تلاش خواهد شد تا تأثیر گذاری رهبری در سیاست خارجی در دو عرصه نظری و عملی مورد ارزیابی قرار گیرد به این معنا که ضمن بیان آراء و دیدگاه های شخص مقام معظم رهبری در خصوص موضوعات گوناگون مرتبط با سیاست خارجی تلاش خواهد شد تا مصادیق عینی از ایفای نقش رهبری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره های گوناگون ریاست جمهوری آقایان هاشمی، خاتمی و احمدی نژاد به عنوان مصادیق عینی این تأثیر گذاری مورد بررسی و تبیین قرار گیرد و انتظار می رود با ارزیابی و تحلیل این سوالات دورنمایی واقعی از نقش رهبری در شکل دهی و هدایت سیاست خارجی ارائه گردد تا از این رهگذر چارچوبی نظری برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در زمان رهبری آیت ا... خامنه ای ارائه گردد .