نام پژوهشگر: مهرنوش محمدی
مهرنوش محمدی صابر خدابنده
توسعه صنعت محصولات آرایشی، گرایش مردم بخصوص خانم ها نسبت به زیبایی ظاهری، نیاز و استفاده از این محصولات را افزایش داده است. با توجه به حضور فلزاتی چون کادمیوم، سرب و جیوه به عنوان ماده نگهدارنده و رنگی در این محصولات، غلظت این فلزات در مارک های مختلف محصولات آرایشی کرم ضدآفتاب، رژلب و رنگ مو سنجش شد. بین غلظت کادمیوم در مارک های مختلف کرم ضدآفتاب و رژلب اختلاف معنی داری مشاهده نشد اما بین غلظت فلز سرب و جیوه در سه محصول تفاوت معنی داری دیده شد. بین غلظت هر دو فلز در مارک های مختلف رنگ مو اختلاف معنی داری بدست نیامد. با وجود اینکه میزان سرب و کادمیوم در مارک های انتخابی محصولات آرایشی این تحقیق پایین تر از حد مجاز بدست آمد اما می توانند اثرات سوء خود را از طریق خطرات جدی سلامت انسان و امکان بروز و یا تشدید بیماری های مختلف از جمله آلرژی، التهاب، بیماری های پوستی و انواع سرطان ها را به خصوص در بین جامعه خانم ها اعمال کند. سرطان سینه رایج ترین سرطان در بین زنان و معمول ترین علت مرگ و میر زنان ایرانی به حساب می آید. فلزات به عنوان آلاینده های زیست محیطی با اختلال در سیستم درون ریز بدن می توانند نقش مهمی در بروز نوع خاصی از این بیماری داشته باشند. از این رو تعیین غلظت فلزات کادمیوم، سرب، جیوه و سلنیوم در بخش های مجزای پوست، تومور، چربی پوست و چربی تومور 14 نمونه بافت از سینه های برداشته شده با جراحی از بیمارستان امام واقع در شهرستان ارومیه انجام پذیرفت. سنجش فلزات کادمیوم و سرب با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی (مدل 670-aa ساخت شرکتshimadzu ژاپن) و جیوه با مرکوری آنالایزر (254ama ساخت شرکت leco آمریکا) و سلنیوم با icp-oes (مدل ultima 2ce) بر حسب g/kgµ وزن خشک اندازه گیری شد. با توجه به نتایج بدست آمده، بین غلظت فلزات کادمیوم، سرب و سلنیوم در 4 بخش مجزای بافت سینه سرطانی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر می توان گفت که استفاده مداوم و طولانی مدت از محصولات آرایشی به عنوان یکی از منابع فلزات، ورود و تمرکز این آلاینده ها را در بدن افزایش داده و از طرفی اندام سینه بدلیل داشتن میزان چربی بالا می تواند اندام هدف تجمع فلزات به حساب آید. از آنجاییکه در سرطان سینه (نوع مربوط به گیرنده استروژنی)، ترکیبات متعددی از جمله برخی از فلزات (کادمیوم، سرب و جیوه) می توانند به جای استروژن قرار گرفته و عمل افزایش سلولی، رشد و توسعه اندامی آن را انجام دهند، تجمع قابل ملاحظه این فلزات می تواند یکی از دلایل بروز سرطان در بیماران مورد مطالعه باشد.