نام پژوهشگر: حسن رضایی تزنگی
حسن رضایی تزنگی کامبیز محمودزاده
چکیده الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): وجود اشتباهات فاحش حتی در ترجم? ساده ترین اصطلاحات فرهنگی در متون چندزبان? گردشگری نشان دهند? مغفول ماندن این شاخه از ترجمه بوده است. این مشکل را می توان در ارتباط با توجه به عدم دانش کافی مترجمان در خصوص تفاوت های فرهنگی و زبانی، تکنیک ها، راهبردها و روش های موجود ترجمه بخوبی توضیح داد. از سوی دیگر، به دلیل بسامد بالای اصطلاحات فرهنگی و تاریخی در اینگونه متون، عدم دانش کافی مترجمان برای ترجم? آن ها و متعاقبا بکارگیری تکنیک های ترجمه بصورت اتفاقی باعث بوجود آمدن ترجمه های متناقض برای یک اصطلاح خاص شده و مانع از انتقال معنای اصطلاح می شود. از آنجا که اینگونه متون موضوعات فرهنگی و تاریخی گسترده و متنوعی را شامل می شوند، ترجم? اصطلاحات فرهنگی در این متون آگاهی کامل مترجم از هر دو فرهنگ مبدا و مقصد و تکنیک های موجود ترجمه را طلب می کند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: پژوهش حاضر با بکارگیری مدل ارائه شده از سوی لوسیا مالینا و آمپارو اورتادو آلبر(2002) برای طبقه بندی تکنیک های ترجمه در تلاش در تلاش بوده است تا با بررسی تکنیک های بکار رفته در ترجم? اصطلاحات فرهنگی بر اساس این طبقه بندی با محاسب? بسامد استفاده از هر کدام از تکنیک های ترجم? پربسامدترین تکنیک را در ترجم? این اصطلاحات معرفی کرده و علاوه بر طبقه بندی داده ها بر مبنای حوز? فرهنگی مربوطه، تفاوت ها در بسامد آن ها را نشان می دهد. پ. روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعه مورد تحقیق، نمونه گیری و روش های نمونه گیری، ابزار اندازه گیری، نحوه اجرای آن، شیوه گرد آوری و تجزیه و تحلیل داده ها: در این پژوهش مدل طبقه بندی تکنیک های ترجمه که از سوی لوسیا مالینا و آمپارو اورتادو آلبر (2002) معرفی شده است در ترجم? اصطلاحات فرهنگی در متون گردشگری دوزبانه مورد بررسی قرار گرفت تا علاوه بر مشخص کردم پربسامدترین تکنیک در ترجم? اصطلاحات فرهنگی، اختلاف در بسامد هر یک از تکنیک های اعمال شده نیز تعیین گردد. بدین منظور، پیکره ای 70,000 کلمه ای از متون گردشگری دوزبانه فرآهم آمده و داده های مرتبط با تحقیق (اصطلاحات فرهنگی، جمعا 445 مورد) به همراه ترجم? آن ها به زبان انگلیسی استخراج گردید، سپس تکنیک های ترجم? اعمال شده بر اساس چارچوب نظری تحقیق مورد بررسی واقع شد. در ادامه، پس از ذکر چند مثال برای هر یک از تکنیک های اعمال شده و ذکر دلایلی چند از بکارگیری هر کدام، بسامد استفاده از هریک طی جدول ها و نمودارهای جداگانه در دو سطح واژه و عبارت و سپس بر مبنای حوزه های فرهنگی محاسبه شد. ت. یافته های تحقیق: نتایج بدست آمده نشان دادند که تکنیک بسط (amplification) با 210 مورد فراوانی معادل تقریبی 47% پربسامدترین تکنیک اعمال شده برای ترجم? اصطلاحات فرهنگی در متون گردشگری دوزبانه بوده است. همچنین در میان حوزه های فرهنگی، فرهنگ مادی (material culture) با 186 مورد بسامد و تقریبا 42 % بیشترین موارد یافت شده را شامل می شد. ث. نتیجه گیری و پیشنهادها: بر مبنای بررسی ها و تجزیه و تحلیل های بعمل آمده بر روی داده های پژوهش و مطابق با چارچوب نظری بکار گرفته شده در پژوهش حاضر، پربسامدترین تکنیک اعمال شده در ترجم? اصطلاحات فرهنگی از فارسی به انگلیسی در متون دوزبان? گردشگری، تکنیک بسط (amplification) بود. این تکنیک بر ترجم? 210 مورد از کل اصطاحات فرهنگی یافت شده در پیکر? مورد نظر را شامل می شد. بسامد استفاد? بالا از این تکنیک نشان می دهد که در ترجم? بیشتر اصطلاحات فرهنگی مترجمان تمایل دارند که هم اصطلاح مورد نظر را وام گرفته و هم، از سوی دیگر، با افزودن اطلاعات بیشتر در خصوص معنی یا کاربرد اصطلاح، آن را برای مخاطبان متن مقصد قابل فهم تر کنند. بعلاوه، با بکارگیری این تکنیک مترجم می تواند حال و هوای محلی مورد نظر را به متن داده و در انگیزه های ایدئولوژیک ورای ترجم? این متون را به نحوی بازرتر و برجسته تر نشان دهد.