این پایان نامه در 5 فصل با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از منابع مکتوب و مقالات مطرح در حوزه روابط دو کشور به شرح ذیل ، تدوین گردیده است . در این پژوهش در راستای شناخت تاثیر عوامل ژئوپولیتیکی بر همکاری و روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان، ابتدا به تشریح کلیات تحقیق پرداخته شد. در فصل دوم پس از پرداختن به مفاهیم اساسی چون ژئوپلیتیک ، تحلیل ژئوپلیتیکی ، نظریه های جهانی ژئوپلیتیک ، مفهوم استراتژی و تحول در این مفهوم به بیان مفاهیمی چون رقابت، تنش، بحران و منازعه و واحد تحلیل در نظریه های منازعه بیان گردید . در ادامه این فصل به نظریه های همکاری و همگرایی در روابط بین دولت ها پرداخته شد. در قسمت پایانی این بهره تاثیر عوامل ژئوپولیتیکی بر همکاری دولت ها ارائه گردید.عواملی چون وابستگی های قومی یا نژادی ، زبانی، مذهب، جغرافیا و پیوستگی سرزمین ،که می توانند در همکاری یا تضاد دو کشور موثر باشند . در پایان این فصل به موانع داخلی و خارجی همکاری دولت ها پرداخته شد. فصل سوم این پژوهش به تشریح جغرافیایی منطقه مورد مطالعه یعنی کشور ترکمنستان پرداخته شده است که شامل جغرافیای طبیعی و اوضاع اقلیمی ، جغرافیای انسانی وسیاسی ، ادیان و مذاهب و اوضاع فرهنگی ، اجتماعی و آموزشی ، رسانه های گروهی ، اوضاع اقتصادی و حکومت ، سازمانهای اداری و سیاسی و ... می باشد . فصل چهارم که فصل تجزیه و تحلیل است با اتکاء به مطالب یاد شده در فصول دوم وسوم به تجزیه و تحلیل عوامل ژئوپلیتیکی موثر در روابط ایران و ترکمنستان پرداخته شده است. تاثیر همبستگی نهادهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی و سازمانی بر همکاری دو کشور همچنین تاثیر موقعیت جغرافیایی بر همکاری دو کشورو همکاریهای اقتصادی و روابط تجاری و موانع تاثیر گذار داخلی و خارجی همکاری دو کشور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارگرفته است . با عنایت به نتیجه گیری کلی که در اثبات فرضیه ها در فصل پایانی-فصل پنجم- تحقیق انجام گرفت (با توجه به دستاوردهای تحقیق )، راهکار و الگوی مناسب و مطلوب برای سیاست خارجی ایران که کسب حداکثری منافع ملی جمهوری اسلامی ایران را در بر دارد و باعث توسعه هرچه بیشتر روابط بین دو کشور می گردد ؛ ارائه شد . باشد که قدم کوچکی در اعتلای نام ایران عزیز برداشته باشیم .