نام پژوهشگر: ناهید میرزایی
ناهید میرزایی منصور زیبایی
جوامع عشایری همواره در تولید گوشت با توسعه یک سیستم خلاق و پایدار در استفاده از منابع طبیعی کمیاب، نقش حیاتی ایفا نموده اند. در طول دهه اخیر، عشایر تغییراتی را به دلیل فشارهای خارجی نظیر خشکسالی تجربه نموده اند که چشم اندازهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را دگرگون نموده و همچنین موجب کاهش سلامت مراتع گردیده است. در حقیقت خشکسالی یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده کیفیت زندگی عشایر است. دامداران برای کاهش اثرات خشکسالی از استراتژی های مختلفی استفاده می کنند اما استراتژی هایی که اغلب مورد استفاده قرار می گیرد فروش دام (کاهش اندازه گله) و خرید علوفه اضافی جهت مقابله با کمبود علوفه است. همچنین با توجه به اثرات منفی و ناخواسته خشکسالی، دولت نیز جهت مقابله با آن مجموعه سیاست هایی را دنبال نموده است. هدف این مطالعه بررسی پیامدهای مالی استراتژی های مدیریتی است که اغلب در خلال دوره طولانی خشکسالی به کار گرفته می شود و ارزیابی سیاست های مدیریت خشکسالی دولت در حمایت از جوامع عشایری است. این ابزارهای مدیریتی و سیاستی بایدیکپارچگی جنبه های اقتصادی و زیست محیطی تصمیمات مرتبط با خشکسالی را بهبود بخشند. جهت نیل به این هدف، مطالعه حاضر به دو بخش تقسیم شد. در بخش نخست اثرات خشکسالی در مزارع نماینده، کمی شد و استراتژی های مدیریتی با استفاده از مدل برنامه ریزی تصادفی دو مرحله ای بررسی گردید. سیاست های مدیریت خشکسالی دولت در حمایت از جوامع عشایری با استفاده از مدل در قسمت دوم شبیه سازی شد. نمونه ای مشتمل بر 124 تولید کننده، برای مصاحبه انتخاب گردید و داده های لازم در سطح مزرعه برای سال 1389 جمع آوری شد. مزارع نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده دو مرحله ای به دست آمد. نتایج نشان داد که افزایش در هزینه خرید علوفه اضافی به دلیل خشکسالی بین 38 تا 77 درصد میان مزارع نماینده متغیر و اثر خشکسالی بر کاهش اندازه گله بین 9 تا 24 راس بود. نتایج همچنین نشان داد که زمان و میزان خرید علوفه اضافی و کاهش اندازه گله مزارع نماینده، بهینه نیست و این مزارع می توانند از طریق حرکت به سمت نقطه بهینه، وضعیت اقتصادی خود را بهبود بخشند. نهایتا، ترتیب سیاستهای مدیریت خشکسالی دولت بر اساس بهبود یکپارچگی جنبه های اقتصادی و زیست محیطی عبارتند از تامین آب آشامیدنی، بیمه دام، تامین وام کم بهره، خرید تضمینی دام و تامین علوفه ارزان قیمت.