زنبورهای گرده افشان (hym.: apoidea)، مهمترین گروه از گرده افشان های محصولات کشاورزی از جمله یونجه وپیاز هستند. طی بررسی فونیستیک زنبورهای گرده افشان مزارع پیاز و یونجه شهرستانهای مشهد و چناران در فصل زراعی 1389، نمونه هایی از شش خانواده متعلق به بالاخانواده apoidea به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. در فهرست زیر، گونه های دارای یک ستاره برای استان خراسان رضوی و گونه دارای دو ستاره برای ایران ثبت جدید می باشند. apiformesa- a) family andrenidae: andrena sp.*, b) family apidae: amegilla sp.*, anthophora sp.*,apis mellifera (l., 1758), eucera sp.*, xylocopa valga (gerstaecker, 1872)*, c) family halictidae: halictus patellatus(morawitz, 1873)*,halictus quadricinctus (fabricius, 1777)*,d) family megachilidae:anthidium diadema (latreille, 1809)**, anthidium florentinum (fabricius, 1775)*,megachile sp.* spheciformesb- philanthus sp.*,sphecius sp.cerceris sp.,,* .bembix sp a) family crabronidae: family sphecidae: podalonia sp.,sceliphron sp. b) تنوع و فراوانی زنبورهای گرده افشان مزارع یونجه و پیاز در شهرستان های مشهد و چناران در فصل گلدهی مورد مقایسه قرار گرفت. میزان شاخص تنوع زیستی شانون- وینر در مزارع یونجه مشهد بیشتر از مزارع یونجه چناران و مزارع پیاز مشهد و چناران بود و اختلاف آنها از نظر آماری معنی دار بود. به منظور ارزیابی تأثیر وجود حشرات گرده افشان بر کمیت و کیفیت بذر تولیدی دو رقم پیاز رایج به نامهای قرمز آذرشهر و زرد شیرین اسپانیایی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو شهرستان انجام گرفت. عدم حضور حشرات گرده افشان در دوره گلدهی تأثیر قابل توجه در کاهش تعداد و وزن بذر تولیدی در هر گل آذین داشت. علاوه بر این، درصد جوانه زنی بذور گل هایی که مورد بازدید حشرات گرده افشان قرار گرفتند، در مقایسه با گلهایی که از بازدید حشرات محروم بودند، بیشتر بود.