نام پژوهشگر: لیلا غفارپور

بررسی تحلیل باستان شناختی سفالینه های محوطه ی اسلامی شادیاخ نیشابور
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی 1389
  لیلا غفارپور   سید هاشم حسینی

شادیاخ که در حال حاضر ویرانه های آن در جنوب شرقی نیشابور جدید و سمت غرب نیشابور قدیم قرار گرفته با توجه به بسیاری از متون تاریخی، در ابتدا به صورت باغی بود که در دوران حکومت طاهریان توسط عبداللَه بن طاهر به عنوان مرکز حکومت برگزیده شد. در دوران سلجوقی در پی متروک شدن شهر قدیم نیشابور به دلیل ویرانی های ناشی از زلزله و حمله غزها، شادیاخ هم چنان مسکونی بود تا اینکه در اثر زلزله سال 669 هجری قمری قابلیت سکونت خود را از دست داد. با توجه به اهمیت شادیاخ از نظر تاریخی و فرهنگی هدف از پژوهش حاضر معرفی سفال های به دست آمده از این محوطه از نقطه نظر ویژگی های ساختاری و تزئینی می باشد. با بررسی های انجام شده بر روی سفال های به دست آمده از شادیاخ مشخص شد این سفال ها در بر گیرنده تاریخی مربوط به قرون اولیه و میانی اسلام می باشند. با توجه به این که سفال های لعاب دار به دست آمده از شادیاخ شامل دو نوع سفال با خمیره گلی و فریتی( سنگی) هستند می توان گفت در قرون اولیه اسلام تمامی سفال های لعاب دار ساخته شده در شادیاخ و به طور کلی در نیشابور از نوع سفال با خمیره گلی و پوشیده با لعاب سربی بوده است، بعد از این دوران و از اواخر قرن پنجم هجری قمری به دنبال تغییرات روی داده در تکنیک ساخت و تولید سفال در مراکز سفال گری، هنر سفال گری شادیاخ از این موضوع مستثنی نبود و در عین حال که به تولید گونه های سفالی با خمیره فریتی و پوشیده با لعاب قلیایی می پرداختند نمونه هایی از این نوع سفال ها را با کیفیت برتر از مراکزی مانند کاشان و گرگان وارد می کردند.