نام پژوهشگر: احسان قایم مقامی
احسان قایم مقامی مرتضی موحدی فاضل
سن گندم یکی از مهمترین آفات غلات در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر است. در این پژوهش، تأثیر تغذیه تراکم های مختلف سن گندم بر میزان جذب سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در ارقام مختلف گندم بررسی گردید. بدین منظور تراکم های صفر (شاهد)، یک، دو و سه عدد سن به ازای هر بوته بر روی ارقام گندم فلات (مراحل پنجه زنی و ساقه دهی)، نوید (مرحله ساقه دهی) و سبلان (مرحله ساقه دهی) قرار داده شد. گیاهان در محیط کشت هیدروپونیک رشد یافته و سپس به مدت ده روز مورد تغذیه حشرات کامل نسل زمستان گذران و نسل جدید قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت میزان جذب هر سه عنصر در دو مرحله رشد و نموی رقم فلات بسیار معنی دار بود. جنسیت سن های نسل زمستان گذران بر میزان جذب نیتروژن هیچیک از ارقام تأثیر معنی داری نداشت درحالیکه جنسیت سن های نسل جدید بر جذب نیتروژن هر سه رقم اثرگذار بود (01/0p<). همچنین اثر تراکم حشرات کامل هر دو نسل بر میزان جذب نیتروژن رقم نوید (01/0p<) و سبلان (001/0p<) معنی دار بود ولی در رقم فلات فقط تراکم حشرات نسل جدید (05/0p<) تأثیرگذار بود. جذب فسفر در سه رقم اشاره شده تحت تأثیر پارامترهای تراکم و جنسیت حشره نمی باشد؛ تنها در رقم سبلان جنسیت حشره تأثیر معنی داری را نشان می دهد (01/0p<). اثر جنسیت سن ها بر جذب پتاسیم هرسه رقم غیرمعنی دار بود. اثر تراکم هر دو نسل سن ها نیز بر میزان جذب پتاسیم رقم نوید و سبلان معنی دار بود (001/0p?) ولی در مورد رقم فلات فقط اثر تراکم نسل جدید معنی دار بود (05/0p<). از میان سه عنصر معدنی، نیتروژن به دلیل بیشتر بودن میزان جذب و دامنه تغییرات، شاخص بهتری برای بررسی اثر تغذیه سن گندم به نظر می رسد. مقایسه سه رقم گندم از نظر میزان جذب نیتروژن و پتاسیم، نشان داد که هم ارقام مختلف و هم تراکم هر دو نسل، تأثیر بسیار معنی داری بر دو عنصر فوق دارند (001/0p<).