چکیده بر طبق آیات قرآن، اساسی ترین شرط فهم این متن وحیانی، مطالعه ی آیات، تدبر و تعمق در معانی آن می باشد. خداوند متعال در این کتاب، بارها انسان را به اندیشه در ابعاد گوناگون حیات به منظور شناخت هدف و غایت هستی، دعوت نموده است. این دعوت گاه با توصیه ی مستقیم به صورت ترغیب و تحریک به تعقل و تدبر در آیات آفاقی و انفسی بوده است و گاهی هم با کاربرد اسلوب هایی ویژه در بیان مفاهیم، افق های جدیدی بر روی اندیشه ی بشر گشوده است. لازم به ذکر است که از همان ابتدا تدبر در آیات توسط رسول اکرم ( ص) در قالب تبیین کلام الهی صورت می گرفته است و پس از ایشان نیز هر یک از اندیشمندان به تناسب دیدگاه خود، از زوایای گوناگونی، به تدبر در آیات و تبیین معانی بلند آن پرداخته اند. این رساله در صدد کشف شیوه ها و نیز فرصت هایی است که قرآن کریم در دعوت به تدبر و تولید معنا در اختیار خواننده قرار می دهد. این مهم از رهگذر تحلیل مباحثی چند از علوم قرآنی همچون محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ و اسباب نزول و نیز بررسی اسلوب بیانی قرآن کریم مانند سیاق و تناسب و حقیقت و مجاز انجام می گیرد.