نام پژوهشگر: ثمینه تاجری نسب
ثمینه تاجری نسب محمود ضیایی
امروزه فراغت، از یک نیاز لوکس و ثانویه به یکی از نیازهای اساسی انسان تبدیل شده است. چنان چه این نیاز فراغتی شهروندان به نحو مطلوبی برآورده نشود؛ می تواند پیامدهای نامطلوب اجتماعی- اقتصادی به دنبال داشته باشد. از آنجا که رفتارهای فراغتی شهروندان، یکی از مهم ترین دغدغه ها و چالش های فکری فراروی مسئولین شهری در مدیریت دانش محور است؛ به مطالعه عوامل تاثیرگذار بر مشارکت شهروندان در یکی از فعالیت های فراغتی فعال پرداختیم، زیرا که بررسی الگوهای گذران اوقات فراغت در ایران، نشان می دهد که گردشگری در میان فعالیت های فراغتی از سهم اندکی برخوردار است. از آنجا که میزان مشارکت شهروندان در سفر، رابطه معکوس با عوامل بازدارنده مشارکت دارد؛ به اولویت بندی عوامل بازدارنده ساختاری، بین فردی و درون فردی مشارکت در سفرهای کوتاه مدت حومه پرداختیم. منظور از موانع، فاکتورها یا شرایطی است که ترجیحات فراغتی و مشارکت افراد در فعالیت را محدود یا غیرممکن می سازند. جامعه هدف این مطالعه، شهروندان تهرانی و نمونه، 200 نفر از سرپرستان خانوارهای ساکن منطقه 3 تهران که فرزندی در مقطع راهنمایی تحصیلی داشتند، انتخاب شدند. تحلیل پرسشنامه ها نشان داد که به ترتیب، موانع ساختاری مانند برنامه درسی فرزندان (امتحانات، کلاس ها و ...)، نداشتن وقت آزاد برای سفر و ترافیک سنگین در مسیر، سپس موانع بین فردی مانند هماهنگ نشدن وقت آزاد اعضای خانواده و نبود خانواده ای دیگر به عنوان همسفر؛ و نهایتا موانع درون فردی مانند خستگی زیاد ناشی از روزهای کاری و بی اطلاعی از جاذبه های تفرجی خارج شهر، در تعیین سطح مشارکت خانوارها، موثر بودند. همچنین فاکتور علاقه در انتخاب مقصد، چنان تاثیرگذار بود که حتی وجود موانع ساختاری مرتبط با ویژگی های مقصد، افراد را از سفر به مقصد مورد علاقه شان بازنمی داشت.