چکیده: زمان و مکان مفاهیمی است که از دیرباز علی رغم توجه دانشمندان علوم مختلف در هنر نیز جایگاه ویژه ای یافته است. این دو عامل در نگارگری سنتی ایران با عالم مثال درآمیخت و نگارگری ایرانی توانست در یک زمان، اشیاء و اماکن را از زوایای مختلف ترسیم نماید و باعث ایجاد دو عامل هم زمانی و هم مکانی در نقاشی ایرانی گردد. جریانی که از نگاه هنرمند غربی پنهان نماند و در دوره کوبیسم با پشتوانه علمی وارد مرحله جدیدی شد. هم زمان با ورود مدرنیسم به ایران عوامل زیبایی شناسی نقاشی ایرانی دستخوش تغییراتی بنیادین گردید. هرچند که بعد از مدتی گروهی به دفاع از سنت در مقابل مدرنیسم پرداختند. تقابل سنت و مدرنیته باعث شد؛ پرسشهایی در زمینه چگونگی پیدایش عواملی مانند هم زمانی هم مکانی در نقاشی معاصر ایران به وجود آید، پرسشهایی که مدنظر نگارنده این رساله بوده است: 1- در آثار نقاشی معاصر ایران عامل هم زمانی و هم مکانی به چه نحو نمود کرده است؟ 2- آیا نقاشان معاصر در بکارگیری عامل هم زمانی وهم مکانی فقط از پیشینه قدما در نگارگری بهره برده اند؟ در طی پژوهش و بررسی نمونه های موجود در جامعه آماری (33 اثر از آثار نقاشان معاصر ایران) نتایج ذیل به دست آمد: دوعامل هم زمانی و هم مکانی در نقاشی معاصر ایران دارای بیانی جدید در نگاه نقاش معاصر است و این بازتاب درون مایه (موضوع و مضمون) ایست که نقاش برای بیان تجسم خویش برگزیده است، و نقاش معاصر ایران در کاربرد این دو عامل فقط از پیشینه قدما بهره نبرده است. روش تحقیق این رساله توصیفی و شیوه های گرد آوری اطلاعات به صورت ترکیبی (میدانی، کتابخانه ای، و ابزار مشاهده؛ عکاسی، اینترنت و مصاحبه) است.