نام پژوهشگر: عبداحمید حاجی حسنی
عبداحمید حاجی حسنی فرید بحرپیما
مقدمه: حدود 7% جمعیت دنیا به بیماری دیابت مبتلا هستند و از عوارض گسترده آن رنج می برند. مطالعات بسیاری در باره اثرات سودمند تمرینات هوازی و مقاومتی بر شاخص های بیوشیمیایی و بیومکانیکی این بیماران موجود است، ولی تاکنون تحقیقی در مورد اثر تمرینات اکسنتریک بصورت اختصاصی بر روی این شاخص ها در بیماران دیابتیک، در دست نمی باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی و مقایسه اثر تمرینات اکسنتریک و کانسنتریک بر شاخص های بیوشیمیایی خون، بیومکانیکی و فعالیت عملکردی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد. مواد و روش: 28 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 در این مطالعه شرکت نمودند. این افراد بطور تصادفی در دو گروه تمرینات اکسنتریک و تمرینات کانسنتریک با استفاده از تردمیل قرار گرفتند. قبل و بعد ازدوره های کنترل و مداخله تست های بیوشیمیایی خون، شاخص های بیومکانیکی و فعالیت عملکردی مورد نظر در این بیماران انجام شد. میانگین و انحراف معیار این شاخص ها در دو گروه تمرینات اکسنتریک و کانسنتریک با استفاده از آزمون آنوا بررسی گردید. همچنین برای مقایسه اثرات گروه تمرینات اکسنتریک نسبت به گروه تمرینات کانسنتریک، از تفاوت میانگین و انحراف معیار شاخص های مورد نظر توسط آزمون t مستقل استفاده گردید. یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تمرینات اکسنتریک و تمرینات کانسنتریک، هر دو موجب بهبود معنی دار شاخص های بیوشیمیایی، بیومکانیکی و فعالیت عملکردی بیماران دیابتیک می شوند. با این وجود، تمرینات اکسنتریک نسبت به تمرینات کانسنتریک باعث کاهش معنی دار میزان قند خون(007/0p= ) و هموگلوبین گلیکوزیله خون(006/0p=)، مدت زمان گام (003/0p= )، مدت زمان مرحله stance(021/0 p=)، میزان جابجایی(016/0p= ) و سرعت جابجایی(020/0p=) مرکز فشار در جهت قدامی-خلفی و میزان جابجایی(005/0p= ) و سرعت جابجایی(037/0p=) مرکز فشار در جهت داخلی- خارجی در طی ایستادن معمول در بیماران مبتلا به دیابت شرکت کننده در این پژوهش شده است. همچنین مشخص گردید که تمرینات اکسنتریک نسبت به تمرینات کانسنتریک موجب افزایش معنی دار ادیپونکتین خون(004/0p=)، طول(001/0p= ) و سرعت گام(0001/0 p<)، سرعت راه رفتن(001/0 p=)، سرعت زاویه ای flexion (393/0p=) و extension (042/0p= ) مفصل زانو در مرحله swing و مسافت طی شده در تست عملکردی 6mwt (036/0p=) نسبت به تمرینات کانسنتریک در این بیماران گردیده است. این در حالی است که کلیه شاخص های چربی خون اندازه گیری شده و زمان طی شده در تست عملکردی time up and go این مطالعه، در دو نوع تمرین تفاوت معنی داری نسبت به هم نداشتند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه مشخص گردید که تمرینات اکسنتریک می تواند تاثیرات بیشتر و معنی دارتری را روی قندخون، مقاومت انسولینی، فعالیت عملکردی و شاخص های بیومکانیکی بیمار دیابتیک نوع 2 نسبت به تمرینات کانسنتریک بگذارد. به نطر می رسد تمرینات اکسنتریک می تواند یکی از انتخاب های مناسب و قابل تأمل، جهت تمرین درمانی برای کنترل دیابت و رفع اختلالات بیومکانیکی ناشی از این بیماری باشد.