چکیده : زمینه و هدف : مهم ترین عامل توسعه هر جامعه، افراد آن جامعه می باشند،چرا که انسان، هم هدف و هم ابزار توسعه است .بر نامه هایی که به تقویت سلامت می انجامند، نه تنها به خودی خودباارزشند(توسع? انسانی به عنوان یک هدف )، بلکه تأ ثیر مثبتی بر تولید نیز دارند (توسع? انسانی به عنوان یک وسیله ). بهداشت و سلامت یک شاخص توسعه و عامل مهمی در رشد اقتصادی جوامع محسوب می شود. هدف : بررسی اهمیت و نقش بهداشت و سلامت بر سر مای? انسانی کشور است . روش کار : اطلاعات به صورت اسنادی جمع آوری شده است . مغیر های مستقل مورد بررسی عبارتند از : نرخ رشد: سرانه پزشک ، سرانه پیرا پزشک ، سرانه تخت بیمارستان، سرانه هزینه های سلامت عمومی ، سرانه هزینه سلامت یک فرد شهری ،سرانه سلامت یک فرد روستایی ،بعد خانواده . متغیرهای وابسته مورد بررسی عبارتند از : نرخ رشد : شاخص توسع? انسانی، امید به زندگی ، میزان مرگ و میر کودکان زیرپنج سال ، شاخص ترکیبی امید به زندگی و میزان مرگ و میر کودکان زیرپنج سال روش تجزیه و تحلیل داده ها :از روش آمارتوصیفی و آمار استنباطی شامل : آزمون های پایایی داده ها (دیکی فولرتعمیم یافته) ، رگرسیون،در صورت لزوم رگرسیون مدل های با وقف? توزیعی، خود همبستگی واریانس ناهمسانی استفاده شده است . یافته ها : نتایج پژوهش حاضر تأ ثیر ضرایب رگرسیون روی شاخص توسع? انسانی را به ترتیب اهمیت چنین نشان داده است : مهمترین متغیر سرانه سلامت عمومی با ضریب 0.15 ، دومین متغیر سرانه پزشک با ضریب 0.064، سومین متغیر بعد خانوار با ضریب 0.039، چهارمین متغیر ضریب تخت بیمارستان با ضریب 0.007 و آخرین متغیر سرانه سلامت روستایی با ضریب 0.005است . نتیجه گیری : بر اساس نتایج پژوهش ، پنج متغیر فوق مستقیماٌ بر شاخص توسع? انسانی موثر هستند . البته سرانه سلامت شهری برمتغیر وابسته امید به زندگی و شاخص ترکیبی امید به زندگی و مرگ و میر کودکان زیر پنج سال تأ ثیر گذار است . نرخ رشد پیرا پزشک نیز بر کاهش مرگ ومیر کودکان تأ ثیر گذار است . بنابر این می توان گفت ،این دو متغیر نیز بطور غیر مستفیم در شاخص توسع? انسانی کشور نقش دارند .برای بهبود شاخص توسع? انسانی لازم است دولت و مسئو لین به شاخص های بعداشت و درمان به ترتیب اولویت اهمیت بیشتری بدهند .