در این رساله عملکرد بهینه میراگر جرمی تنظیم شونده در سه حالت غیر فعال (tmd)، فعال (atmd) و نیمه فعـال (stmd) به منظور کاهش پاسـخ سـازه های بلند تحت اثر مولفه های افقی نیروی زلزله مورد مطالعه قرار می گیرد. جهت تعیین نیروی کنترلی در سیستم فعال از کنترلگر lqr، تعیین میرایی سیستم نیمه فعال از سیستم کنترل فازی (flc) و همچنین به منظور حداقل کردن پاسخ های سازه ای و دستیابی به عملکرد بهینه سیستم های کنترلی مذکور، از بهینه سازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک استفاده شده و پارامترهای فیزیکی سیستم های کنترلی، پارامترهای تشکیل دهنده کنترلگر lqr به همراه اجزای اصلی کنترلگر فازی (پایگاه قواعد و توابع عضویت) بهینه یابی شده اند. برای این منظور در سیستم های غیر فعال و نیمه فعال از سه تابع هدف ماکزیمم تغییر مکان، سرعت و شتاب طبقات و در سیستم فعال نیز از همین توابع هدف به همراه تابع هدف انرژی مصرفی استفاده شده و با استفاده از بهینه یابی چند هدفه، توابع هدف به طور همزمان حداقل شده اند و در نهایت نتایج به دست آمده از سیستم های کنترلی مختلف با یکدیگر مقایسه شده اند. در انتها با در نظر گرفتن وجود نامعینی ها در پارامترهای سیستم سازه ای، کنترلگر مقاوم با استفاده از بهینه سازی چند هدفه طراحی شده است. نتایج نشان دادند که بهینه سازی اجزای مختلف سیستم های کنترلی در کاهش ارتعاشات سازه مورد نظر بسیار موثر است و در میان این سیستم ها، سیستم کنترل فعال دارای بهترین عملکرد بوده و بیشترین کاهش را در پاسخ های سازه ای به وجود آورده است؛ همچنین طراحی در شرایط معین ممکن است در حضور نامعینی ها، منجر به پاسخ های نامناسب سـازه ای شود و تنها با استفـاده از طراحی مقـاوم می توان تأثیرات ناشی از این نامعینی ها در پاسخ های سازه را کاهش داد.