نام پژوهشگر: مطهر رادی

تبیین ویژگیهای گرافیکی کتیبه های کوفی بنایی مسجد جامع اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  مطهر رادی   عبدالرضا چاریی

کتیبه نگاری در ایران سابقه ای طولانی دارد. کتیبه ها را بر اساس معیارهای مختلف از جمله نوع خط می توان دسته بندی کرد. خطوط کوفی، به ویژه مَعقلی که خاص بنا طراحی و استفاده می شود از نمونه های شاخص تزیینات کتیبه ای معماری اسلامی است. خط کوفی تاریخچه ی تکامل پرفراز و نشیبی را پیموده است. به طور کلی می توان گونه های مختلف کوفی را به سه دسته ساده ی تحریری، انواع تزیینی و کوفی بنایی ( مَعقِلی) دسته بندی کرد. که هریک دارای ویژگیهای بصری و ساختاری منحصر به فردی است مسجد جامع اصفهان را می توان به حق موزه ی معماری دوران اسلامی ایران دانست و شاخصترین عنصر تزیینی آن کتیبه های کوفی بنایی است. قابلیتهای گرافیکی خط کوفی بنایی را باید در خصوصیات تجسمی خاص آن جستجو کرد: ساختار منظم و دقیق هندسی، روابط شفاف و مشخص رنگ، خط و سطح در این کتیبه ها، سادگی و ناب بودن اجزاء اثر و ایجاد یک کلیت واحد با وجود تعدد اجزاء اولیه و نوگرایی بالای آن، با اینکه یکی از کهنترین خطوط اسلامی است، مجموعه ای از ویژگیهای منحصر به فرد را برای کوفی بنایی به همراه آورده است که می تواند آن را مستعد بهره گیری در آثار تجسمی معاصر کند