افسانه ها، قسمی از فرهنگ عامه و جزء میراث اجتماعی و فرهنگی هر جامعه است که با انتقال از نسلی به نسل دیگر تداوم می یابد و به عنوان جزئی جدایی ناپذیر همه فرهنگ ها و تمدن های ابتدایی و امروزی قرار می گیرند. یکی از مفاهیم قابل بررسی در افسانه ها بررسی و شناخت مقوله توتمیسم است که به عنوان یکی از ادیان ابتدایی شناخته شده بشر، هنوز هم می توان ریشه های آن را در فرهنگ و اساطیر جوامع مختلف جستجو کرد. توتمیسم نوعی هم ذات پنداری و احساس مشترک آئینی و مقدس میان انسان و جهان خارج است، این نوع شیوه و رویکرد، به انحاء و اشکال متعدد، ارتباطی وثیق را برای تثبیت نظام اجتماعی رقم می زند. گرچه این مقوله به باور بسیاری از اسطوره شناسان و پژوهشگران عرصه ی دین یکی از اشکال و صور بنیانی ادیان ابتدائی است، اما خواسته و یا ناخواسته این نوع نگرش جزو یکی از مراحل سیر تحول اعتقادات بشری بوده است که می توان به باورهای مشترک توتمی چون قدرت فوق طبیعی، آگاهی و خبر از آینده، حمایت و پشتیبانی، هم نامی و هم ذات پنداری و دفع بلا، دشمن و بیماری، در میان ملل گوناگون رسید؛ که هنوز هم نشانه هائی از این باور داشت ها در فرهنگ و اساطیر ملل دیده می شود. این نوع نگرش در اندیشه ی قوم ایرانی نیز، از دیرباز تاکنون در ادبیات، عرفان، هنر و بسیاری از حوزه ها و زمینه های فرهنگی بازتاب خود را نشان داده است. در این پژوهش به بررسی نشانه هایی از توتم و تابوهای موجود در افسانه های گیلان پرداخته شده است. هدف از انجام این پژوهش رسیدن به ارزش محتوایی افسانه ها و رسیدن به درک روشن تری نسبت به آداب و رسوم، عقاید و باورها، و آمال و آرزوها از طریق افسانه ها است. این پژوهش در چهار فصل با بخش های جداگانه که در فصل اول به کلیات پژوهش، فصل دوم به ادبیات نظری، فصل سوم تحلیل و بررسی و در فصل چهارم به نتیجه گیری، پیشنهادات، و ذکرمنابع پرداخته است. با انجام این پژوهش می توان به جهان شمولی پدیده ی توتمیسم در میان جوامع ابتدایی پی برد.